Η ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΆ ΤΟΥ 2014
Η Εκκλησία των Αντβεντιστών είναι ιδιαίτερα γνωστή για την σημασία που δίνει στη διατροφή και την υγεία των μελών της. Επίσης, όπως πολλές άλλες Εκκλησίες της Αμερικής, απαιτεί απόλυτη αποχή από οινοπνευματώδη ποτά, ακόμη και το κρασί. Την ιδέα αυτή ακολουθούν και ορισμένοι χριστιανοί στη χώρα μας. Στο άρθρο που ακολουθεί, ο αρθρογράφος, αν και ο ίδιος Αντβεντιστής, ομολογεί την αδυναμία τεκμηρίωσης της θέσης της αποχής με βάση τη Βίβλο, ωστόσο προβάλλει άλλους λόγους για τους οποίους ο πιστός πρέπει να προσέχει πώς και γιατί πίνει.
Στον τόπο που ζω (Ιταλία) ένα ποτήρι κρασί είναι το κυριότερο σύμβολο της συντροφικότητας. Στην πολυάριθμη συγγένειά μου, με τουλάχιστον 100 ανθρώπους, αν και κανείς ποτέ δεν μέθυσε, καθένας πίνει ένα ποτήρι κρασί στις συγκεντρώσεις μας. Μου φαινόταν λοιπόν, όπως μου φαίνεται και τώρα, ύστερα από 24 χρόνια υπηρεσίας πρεσβύτερου στην εκκλησία, πως δεν υπάρχει καμιά απόλυτη απαγόρευση για τη χρήση οινοπνευματωδών ποτών ούτε στην Παλιά ούτε στην Καινή Διαθήκη.
Ωστόσο, κάθε τόσο, συναντώ βιβλία και άρθρα που δημοσιεύονται με σκοπό να δείξουν ότι υπάρχει βιβλική απαγόρευση ενάντια στο οινόπνευμα. Έχω διαβάσει αυτά τα επιχειρήματα, ελπίζοντας ότι θα βρω ένα συγκεκριμένο λόγο που θ' απαντούσε στις πολλές αντιρρήσεις που υπάρχουν απέναντι στην αποχή. Στο τέλος, όλα αυτά τα κείμενα δεν μπόρεσαν να με πείσουν.
Είμαι απόλυτα πεισμένος ότι στα χρόνια της Παλιάς Διαθήκης το να πίνει κάποιος μικρές ποσότητες κρασιού δεν θεωρείτο ασυμβίβαστο με την πίστη στον Γιαχβέ. Επίσης πιστεύω πως το ίδιο ίσχυε και στην αποστολική εκκλησία. Παραθέτω πέντε λόγους που υποστηρίζουν την άποψή μου:
1. Η φιλολογία που επικαλούνται οι οπαδοί της αποχής από οινοπνευματώδη δεν αποδεικνύει τίποτα. Ακόμα κι αν υπάρχουν μερικές εκφράσεις με κάποια ένδειξη, δεν υπάρχουν κείμενα που να διαχωρίζουν ξεκάθαρα το χυμό των σταφυλιών από το ένζυμο κρασί.
2. Ο νόμος του Μωυσή, που είναι γεμάτος με τόσο λεπτομερείς απαγορεύσεις για σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής και περιλαμβάνει έναν τόσο λεπτολόγο κατάλογο από τροφές, δεν περιέχει καμιά ριζική απαγόρευση ενάντια στην κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών ενώ θα ήταν τόσο απλό και λογικό να το κάνει.
3. Η ιστορία των Ιουδαίων δεν περιέχει οποιαδήποτε νύξη για τέτοια απαγόρευση.
4. Αν τα κείμενα που απαγορεύουν τη χρήση οινοπνευματωδών ποτών στη διάρκεια συγκεκριμένων λειτουργιών ή για ορισμένα επαγγέλματα (πρβλ. Λευ. 10/ι/8-11, Παρ. 31/λα/45, Αρ. 6/ς, Κριτ. 13/ιγ/13-14), περιλαμβανομένης της ηγεσίας της πρώιμης εκκλησίας (Τίτ. 3/γ/3), αποδεικνύουν ότι το βιβλικό ιδεώδες ήταν η αποχή από αυτά, τότε επίσης αποδεικνύουν πλαγίως ότι δεν υπήρχε μια γενική απαγόρευση.
5. Η ερμηνεία που οι υποστηρικτές της αποχής δίνουν σε περικοπές όπως η Α' Τιμ. 3/γ/8 και Δευτ. 14/ιδ/21-29 φαίνεται αστήρικτη.
***
Βαθύτερη κατανόηση
Ωστόσο, παρ' όλα τα παραπάνω επιχειρήματα, είμαι συνειδητός υποστηρικτής της αποχής. Πιστεύω ότι η εκκλησία [των Αντβεντιστών] πρέπει να έχει ριζική θέση ενάντια στα οινοπνευματώδη ποτά. Όμως η δήλωση αυτή δεν πρέπει να γίνεται με βάση τα βιβλικά κείμενα που μιλούν για αποχή από το οινόπνευμα. Αντίθετα η θέση αυτή πρέπει να υποστηρίζεται ως αναγκαίο αποτέλεσμα της βαθύτερης ανάγνωσης της Βίβλου. Παρόμοια λογική μελέτη των αρχών της Βίβλου μάς οδηγεί να προβάλουμε τη μονογαμία και να αντιταχθούμε στο θεσμό της δουλείας.
Μια σοβαρή θεολογική μελέτη της Βίβλου δεν μπορεί να στηριχτεί μόνο σε ό,τι ο Θεός είπε στο παρελθόν σε κάποια πρόσωπα. Πρέπει επίσης να προσπαθούμε να καταλάβουμε τι ο Θεός λέει σ' εμάς σήμερα για την αποστολή και τις υποχρεώσεις μας.
Τι, λοιπόν, είπε ο Θεός στο παρελθόν στους βιβλικούς χρόνους σε ό,τι αφορά την κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών;
1. Δεν απαγόρευσε με γενικό τρόπο τη χρήση τους.
2. Έδειξε την καταστροφική τους δυνατότητα χρησιμοποιώντας αρνητικά παραδείγματα (Νώε, Λωτ κ.λπ.), και συγκεκριμένες δηλώσεις (Παρ. 23/κγ/39-44).
3. Έκανε σαφές ότι ακόμη κι η περιορισμένη χρήση του οινοπνεύματος ήταν ασυμβίβαστη με συγκεκριμένα λειτουργήματα/επαγγέλματα (Αρ. 6/ς. Κριτ. 13/ιγ/14) και πρόσταξε ορισμένους ανθρώπους ν' απέχουν εντελώς από οινοπνευματώδη ποτά κατά την εκπλήρωση υπηρεσιών κατά τις οποίες ήταν απαραίτητη η πλήρης λειτουργία των διανοητικών τους ικανοτήτων (Λευ. 10/ι/10, Παρ. 31/λα/4-5).
4. Ελάχιστα χωρία μοιάζουν να προβάλλουν τις ευφρόσυνες ιδιότητες του οίνου (Δευτ. 14/ιδ/22-29, Αμώς 9/θ/14, Ζαχ. 10/ι/7), όμως σε καθένα από αυτά το οινοπνευματώδες ποτό αποτελεί ποιητικό σύμβολο γιορτής ή αφθονίας. Όμως, τι λέει ο Θεός σήμερα σ' εμάς, για την αποστολή μας και τις ευθύνες μας; Προκειμένου ν' απαντήσουμε σ' αυτές τις ερωτήσεις, είναι αναγκαίο να επαναπροσδιορίσουμε τη φύση των σύγχρονων αλκοολούχων ποτών και πώς χρησιμοποιούνται σήμερα. Η ποικιλία τους μαζί με το κοινωνικό και ανθρώπινο πλαίσιο μέσα στο οποίο καταναλώνονται σήμερα, ξεπερνά τον αρχαίο προσδιορισμό και προβάλλει ένα εντελώς νέο ανατριχιαστικό φαινόμενο.
Επτά αλήθειες που πρέπει να ξέρουμε για το οινόπνευμα
Υπάρχουν επτά παράγοντες που μετέτρεψαν ριζικά τον ορισμό των οινοπνευματωδών ποτών από ό,τι ίσχυε στους βιβλικούς χρόνους. Σήμερα τα οινοπνευματώδη είναι ο υπ' αριθμόν ένα κοινωνικός φονιάς σε πολλούς πληθυσμούς του κόσμου μας -- ένας φονιάς τον οποίο η χριστιανική κοινότητα που νιώθει τη θέση και την αποστολή της, δε μπορεί παρά ν' αντιπαλέψει:
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1999
Να πίνει κανείς ή να μην πίνει;
1: Ποικιλία οινοπνευματωδών ποτών. Τα μόνα οινοπνευματώδη ποτά που γνώριζαν οι άνθρωποι των βιβλικών χρόνων ήταν το κρασί και η μπύρα. Σήμερα υπάρχει μια μυριάδα διαφορετικών ποικιλιών σε κάθε πολιτισμό και ο αριθμός τους αυξάνει καθημερινά. Έντονη διαφήμιση έχει κατορθώσει να κάνει ώστε η κατανάλωσή τους να θεωρείτε περίπου σαν καθημερινή αναγκαιότητα για τον καθένα, και ιδιαίτερα στις κοινωνικές συναντήσεις. Δεν είναι ασύνηθες σε πολλές κοινωνίες κατά τη διάρκεια των συνηθισμένων γευμάτων να προσφέρονται οκτώ ή δέκα διαφορετικά οινοπνευματώδη ποτά.
2: Μεγάλη περιεκτικότητα. Κατά τους βιβλικούς χρόνους (τότε που η απόσταξη δεν ήταν αρκετά αναπτυγμένη), η μέση περιεκτικότητα σε οινόπνευμα δεν ξεπερνούσε το 9-10%, αν και σε μερικές περιπτώσεις μπορούσε να φτάσει το μέγιστο όριο του 15-16%. Σήμερα η περιεκτικότητα αυτή αρχίζει από 5-6% στα οινοπνευματώδη αναψυκτικά, και μπορεί να φτάσει στο 7-8% στα συνηθισμένα κρασιά, στο 35-40% σ' αυτά που λέγονται bitters, και μέχρι 90% στη βότκα. Η πάθηση του αλκοολισμού συχνά ξεκινάει από μικρή καθημερινή κατανάλωση διαφόρων οινοπνευματωδών ποτών.
3: Συνδυασμός με φάρμακα. Πολλά φάρμακα και ηρεμιστικά σήμερα χρησιμοποιούν οινόπνευμα όπως και νικοτίνη ως κύρια συστατικά.
4: Εύκολη πρόσβαση. Στο παρελθόν, τα οινοπνευματώδη ποτά υπήρχαν στα κελάρια των πλουσίων και στις σχετικά ελάχιστες ταβέρνες στα σταυροδρόμια και τα χωριά. Ως επί το πλείστον, τα οινοπνευματώδη ποτά καταναλώνονταν στις γιορτές. Σήμερα, ωστόσο, βρίσκεις οινοπνευματώδη ποτά παντού, ενώ αρκετά σπίτια διαθέτουν μια μικρή κάβα.
5: Χαμηλό κόστος. Πριν από σαράντα χρόνια στην πατρίδα μου, που είναι γεωργική οινοπαραγωγός περιοχή, ένα λίτρο κρασί κόστιζε το ένα πέμπτο του ημερομισθίου του εργάτη. Σήμερα με το ένα πέμπτο του ημερομισθίου αγοράζεις επτά λίτρα κρασί. Το πιοτό κοστίζει σχετικά φτηνά σήμερα.
6:Παιδαγωγική επιρροή. Στους βιβλικούς χρόνους, οι νεαροί που έβλεπαν τους πατέρες τους να πίνουν είχαν μικρή δυνατότητα να τους μιμηθούν πέρα από τις ημέρες των εορτών. Δεν υπήρχε κάποιο μαζικό εμπορικό σύστημα που να τους παρακινεί να πίνουν ούτε υπήρχαν εικόνες που συσχέτιζαν τα οινοπνευματώδη με την επιτυχία και τη δύναμη [όπως συμβαίνει σήμερα με τις σχετικές διαφημίσεις]. Δεν υπήρχαν οι αναρίθμητες ευκαιρίες για να πιουν, να εισπνέουν από τη μύτη και να καπνίζουν, όπως έχουν σήμερα τα νεαρά άτομα. Αντίθετα από ό,τι συμβαίνει σήμερα, οι νέοι στη βιβλική εποχή είχαν ένα ισχυρό προστατευτικό φρούριο, που αποτελούσε η πατριαρχική οικογένεια με τους γονείς, τους παππούδες, τους θείους και τις θείες, τους αδελφούς και τις αδελφές.
7: Μεγαλύτερη ανάγκη για διανοητική ετοιμότητα. Τα ταξίδια στους βιβλικούς χρόνους, που γίνονταν με πεζοπορία ή καβάλα σ' έναν γάιδαρο, δεν απαιτούσαν τη διανοητική ετοιμότητα και εγρήγορση που χρειάζεται όταν σήμερα οδηγούμε τα αυτοκίνητα. Οι μεθυσμένοι οδηγοί είναι μια από τις μεγαλύτερες αιτίες πρόωρων θανάτων στην εποχή μας.
Αποχή - Ένα βιβλικό ιδεώδες
Οι επτά λόγοι που προαναφέραμε, όταν συνδυαστούν, κάνουν τα οινοπνευματώδη τον υπ' αριθμόν ένα φονιά της σύγχρονης εποχής. Οι παρενέργειές τους, που τις περισσότερες φορές μένουν απαρατήρητες, είναι υπεύθυνες για τις απώλειες ενός φρικτού πολέμου που σκοτώνει και ακρωτηριάζει τα σώματα και τα πνεύματα τεράστιου αριθμού ανθρώπων. Στην Ιταλία σκοτώνονται 10.000 άτομα κάθε χρόνο σε αυτοκινητιστικά δυστυχήματα, από τα οποία τουλάχιστον 50% οφείλονται στο οινόπνευμα. ’λλοι 8.000 άνθρωποι πεθαίνουν σε οικιακά ατυχήματα, κι εδώ επίσης υπεύθυνο είναι συχνά το οινόπνευμα.
Αλλά ο θάνατος δεν είναι πάντοτε το χειρότερο από τα κακά. Το οινόπνευμα ευθύνεται για τη βία στην οικογένεια, την κακομεταχείριση των γυναικών και των παιδιών, τις διανοητικές αρρώστιες, την κοινωνική ανευθυνότητα και άλλα εγκλήματα.
Η κοινωνία μοιάζει να φοβάται μόνο τα παράνομα ναρκωτικά. Ωστόσο το οινόπνευμα είναι εξίσου φονικό. Στην Ιταλία, όπου 1.000 περίπου άτομα πεθαίνουν κάθε χρόνο από ναρκωτικά, άλλοι 50.000 πεθαίνουν εξαιτίας του οινοπνεύματος.(* Στα αντίστοιχα στατιστικά στοιχεία της Ελλάδας οι αριθμοί είναι εξίσου κακοί, αν όχι χειρότεροι).
Στους βιβλικούς χρόνους, όταν το οινόπνευμα ήταν σχετικά μικρό πρόβλημα, η Βίβλος παρουσιάζει την αποχή ως τον ιδεώδη τρόπο ζωής. Πόσο περισσότερο αυτό πρέπει να ισχύει σήμερα, όταν το οινόπνευμα έχει γίνει ένα από τα χειρότερα δεινά της ζωής μας, επηρεάζοντας την φυσική, τη διανοητική και την πνευματική υγεία των ανθρώπων παντού;
Δεν είναι εκπληκτικό, λοιπόν, που ένας διάσημος θεολόγος όπως ο Brunner έγραψε: "Σήμερα, δεν είναι οι χριστιανοί που υποστηρίζουν την αποχή που πρέπει να δικαιολογήσουν τη θέση τους, αλλά εκείνοι που αρνούνται την αποχή πρέπει να δικαιολογήσουν τη δική τους".
Σύντμηση από άρθρο του Rolando Rizzo στο περιοδικό "Ministry", Ιούλιος 1998 σελ. 26. Τίτλος στο πρωτότυπο: "The Case Against Drinking". Copyright 1998 The Seventh-day Adventist Ministerial Associatio
ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ ΤΟΥ 2014
....
