32----ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ
(Του Χαράλαμπου Μποσταντζόγλου)
Εκδόσεις (Ο Λόγος Αθήναι 1976)
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Μποσταντζόγλου (1885—1916
Κολοσσαείς γ:3
3 Επειδή, πεθάνατε, και η ζωή σας είναι κρυμμένη μαζί με τον Χριστό μέσα στον Θεό.
Εφεσίους β:5-6
και ενώ ήμασταν νεκροί εξαιτίας των αμαρτημάτων, μας ζωοποίησε μαζί με τον Χριστό· (κατά χάρη είστε σωσμένοι)·
6 και μας ανέστησε μαζί του, και μας κάθισε μαζί του στα επουράνια διαμέσου τού Ιησού Χριστού·
Αυτά τα εδάφια μας διδάσκουν για την υψηλή μας θέση εν Χριστώ Ιησού.
Και τώρα σχετικά με την κατάσταση μας η οποία δεν είναι παρά οι εκδηλώσεις μας στην καθημερινή μας ζωή.
Το Άγιο Πνεύμα δια των Αποστόλων μας δείχνει την πνευματική μας θέση και κατόπιν μας ωθεί για την πνευματική μας ανάταση.
Πχ Στην Κολοσσαείς 3:1-2
1 Αν, λοιπόν, συναναστηθήκατε μαζί με τον Χριστό, τα άνω ζητάτε, όπου είναι ο Χριστός καθισμένος στα δεξιά τού Θεού.
2 Τα άνω φρονείτε, όχι αυτά που είναι επάνω στη γη.
3 Επειδή, πεθάνατε, και η ζωή σας είναι κρυμμένη μαζί με τον Χριστό μέσα στον Θεό.
έχουμε την θέση του πιστού και κατόπιν την ώθηση του Αγίου Πνεύματος «Τα άνω φρονείτε μη τα επί της γης».
Επίσης στην Ρωμαίους 6:1-10
1 Τι θα πούμε, λοιπόν; Θα επιμένουμε στην αμαρτία, για να περισσεύσει η χάρη;
2 Μη γένοιτο· εμείς που πεθάναμε ως προς την αμαρτία, πώς θα ζήσουμε πλέον μέσα σ' αυτή;...
..9 γνωρίζοντας ότι ο Χριστός, καθώς αναστήθηκε από τους νεκρούς, δεν πεθαίνει πλέον· θάνατος δεν τον κυριεύει πλέον.
10 Επειδή, καθόσον πέθανε, πέθανε μια για πάντα για την αμαρτία· αλλά, καθόσον ζει, ζει για τον Θεό.
έχουμε την θέση του πιστού. Και από το
Ρωμαιους 6:11-18 έχουμε την κατάσταση του πιστού.
11 Έτσι κι εσείς, να θεωρείτε τον εαυτό σας ότι είστε νεκροί μεν ως προς την αμαρτία, ζωντανοί δε ως προς τον Θεό, διαμέσου τού Ιησού Χριστού τού Κυρίου μας...
..17 Ευχαριστία, όμως, ανήκει στον Θεό, επειδή υπήρχατε δούλοι τής αμαρτίας, πλην υπακούσατε από καρδιάς στον τύπο τής διδασκαλίας, στον οποίο και παραδοθήκατε.
18 Και αφού ελευθερωθήκατε από την αμαρτία, γίνατε δούλοι στη δικαιοσύνη.
Την έκταση της πνευματικής ζωής και την δύναμη της αναστάσεως την απολαμβάνει ο πιστός κατά μοίρα και ένταση προς το βαθμό της υποταγής στο Πνεύμα το Άγιο.
Την έκταση της πνευματικής ζωής και την δύναμη της ανατάσεως την απολαμβάνει ο πιστός κατά μοίρα (κομμάτι) και ένταση ανάλογη προς τον βαθμό της υποταγής του στο Άγιο Πνεύμα.
Το Πνεύμα μας προορίζει πάντα υψηλά πνευματικά επίπεδα για μια ολοκληρωμένη αγία ζωή. Και όμως πολλοί χριστιανοί λόγω της επιπόλαιας και ελαφριάς εκτιμήσεως της δυνάμεως του Αγίου Πνεύματος που κάνουν καθώς και της αβουλίας τους αντί να αυξάνονται πνευματικά ώστε να φθάσουν στο μέτρο ηλικίας του πληρώματος του Χριστού μένουν σε χαμηλά πνευματικά επίπεδα και ζημιώνουν τον εαυτό τους επειδή δεν συμμορφώνονται επακριβώς με τις παρακινήσεις και προτροπές του Αγίου Πνεύματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα υπήρξαν οι χριστιανοί της Κορίνθου τους οποίους στην
Α΄ Κορινθίους 1: 2
2 προς την εκκλησία τού Θεού, που είναι στην Κόρινθο, τους αγιασμένους εν Χριστώ Ιησού, τους προσκαλεσμένους αγίους, μαζί με όλους εκείνους που σε κάθε τόπο επικαλούνται το όνομα του Ιησού Χριστού, του Κυρίου μας, που είναι και δικός τους και δικός μας.
ο Παύλος χαρακτηρίζει ως «ηγιασμένους εν Χριστώ Ιησού τους προσκεκλημένους Αγίους (Θέσης των πιστών εκείνων) ενώ στο 3:1-4
1 Αδελφοί, και εγώ δεν μπόρεσα να σας μιλήσω, ως προς πνευματικούς ανθρώπους, αλλά ως προς σαρκικούς, ως προς νήπια εν Χριστώ.
2 Γάλα σάς πότισα, και όχι στερεή τροφή· επειδή, δεν μπορούσατε ακόμα να τη δεχθείτε· αλλά, ούτε τώρα ακόμα μπορείτε·
3 για τον λόγο ότι, είστε ακόμα σαρκικοί· καθόσον, ενώ υπάρχει ανάμεσά σας φθόνος και φιλονικία και διχόνοιες, δεν είστε σαρκικοί, και περπατάτε κατά άνθρωπο;
4 Επειδή, όταν κάποιος λέει: Εγώ μεν είμαι τού Παύλου· και άλλος: Εγώ είμαι τού Απολλώ· δεν είστε σαρκικοί;
χαρακτηρίζονται ως σαρκικοί και νήπιοι εν Χριστώ.
Καθώς μελετούμε τον Λόγο του θεού είναι απαραίτητο να έχουμε υπ’ όψιν μας τη θέση και την σχέση που έχει η ζωή μας με τον παλαιό άνθρωπο που ζει μέσα μας. Και είναι ο Λόγος που μας διδάσκει ότι ο πιστός φέρει και τις δύο φύσεις. Η μία είναι ο παλαιός άνθρωπος και η άλλη είναι ο νέος ο πνευματικός η νέα φύσης: «Το γεγεννημένον εκ της σαρκός είναι σαρξ το δε γεγεννημένον εκ του Πνεύματος είναι Πνεύμα».Ιωάννης 3:6
Επίσης η σαρξ είναι ενάντια του πνεύματος το δε Πνεύμα είναι εναντίον της σαρκός»
6 Εκείνο που έχει γεννηθεί από τη σάρκα είναι σάρκα· και εκείνο που έχει γεννηθεί από το Πνεύμα, είναι πνεύμα.
Γαλάτες 3
6 Όπως ο Αβραάμ πίστεψε στον Θεό, και του λογαριάστηκε σε δικαιοσύνη.
16 Λέω, λοιπόν: Περπατάτε σύμφωνα με το Πνεύμα, και δεν θα εκπληρώνετε την επιθυμία τής σάρκας.
17 Επειδή, η σάρκα επιθυμεί ενάντια στο Πνεύμα, και το Πνεύμα ενάντια στη σάρκα· αυτά, μάλιστα, αντιμάχονται το ένα προς το άλλο, ώστε εκείνα που θέλετε, να μη τα πράττετε.
Εάν ζώμεν κατά το Πνεύμα ας περιπατώμεν κατά το Πνεύμα».
Γαλάτας δ:28-29
28 Κι εμείς, αδελφοί, όπως και ο Ισαάκ, είμαστε παιδιά τής υπόσχεσης.
29 Αλλά, όπως τότε αυτός που γεννήθηκε κατά σάρκα καταδίωκε αυτόν που γεννήθηκε κατά πνεύμα, έτσι και τώρα.
Γαλάτας ε:25
25 Αν ζούμε σύμφωνα με το Πνεύμα, ας περπατάμε και σύμφωνα με το Πνεύμα.
Εάν ζώμεν κατά το Πνεύμα ας περιπατώμεν κατά το Πνεύμα».
Για να ανατρέψουμε τον ισχυρισμό των χριστιανών εκείνων οι οποίοι υποστηρίζουν ότι ο παλαιός άνθρωπος παύει να υπάρχει μέσα στον πιστό επικαλούμεθα τον αδιάψευστο λόγο του Θεού κατά τον οπ[οίον «εάν είπωμεν ότι αμαρτία δεν έχουμε εαυτούς πλανώμεν και η αλήθεια δεν είναι εν ημίν»
Α΄ Ιωάννου α:8
8 Αν πούμε ότι δεν έχουμε αμαρτία, εξαπατούμε τον εαυτό μας και η αλήθεια δεν υπάρχει μέσα μας.
Και όταν λέγωμεν «αμαρτίαν» είμεθα βέβαιοι ότι αυτή αναφέρεται στην παλαιά μας φύση. Στο 9 του ιδίου κεφαλαίου της Α΄ Επιστολή του Ιωάννου έχουμε πληροφορία σχετική με τις αμαρτίες που προέρχονται από την ρίζα του παλαιού ανθρώπου.
Α΄ Ιωάννου 9
9 Αν ομολογούμε τις αμαρτίες μας, ο Θεός είναι πιστός και δίκαιος ώστε να συγχωρήσει σε μας τις αμαρτίες, και να μας καθαρίσει από κάθε αδικία.
Παραδείγματα ανθρώπων που μετά την Πεντηκοστή περιέπεσαν σε σφάλματα έχουμε:
Τον Απόστολο Πέτρο που ήταν άξιος ελέγχου για υποκρισία.
(Γαλάτας 2: 11-15)
Οι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας αν και πλήρεις Πνεύματος Αγίου αποχωρίσθηκαν παρ’ όλον ότι το Πνεύμα τους είχε καλέσει σε συνεργασία επειδή συνέβη μεταξύ τους ερεθισμός.
11 Και όταν ο Πέτρος ήρθε στην Αντιόχεια, εναντιώθηκα σ' αυτόν κατά πρόσωπο, για τον λόγο ότι ήταν αξιοκατάκριτος·
12 επειδή, πριν έρθουν μερικοί από τον Ιάκωβο, έτρωγε μαζί με τους εθνικούς· όταν, όμως, ήρθαν, αποσυρόταν και αποχώριζε τον εαυτό του, φοβούμενος αυτούς που είχαν την περιτομή...
..15 Εμείς, που από τη γέννησή μας είμαστε Ιουδαίοι, και όχι αμαρτωλοί από τα έθνη,
(Πράξεις 15:37-39)
37 Και ο μεν Βαρνάβας εστοχάσθη να συμπαραλάβη τον Ιωάννην τον λεγόμενον Μάρκον·38 ο Παύλος όμως έκρινεν άξιον, τον αποχωρισθέντα από αυτών από της Παμφυλίας και μη συνακολουθήσαντα αυτούς εις το έργον, τούτον να μη συμπαραλάβωσι.
39 Συνέβη λοιπόν ερεθισμός, ώστε απεχωρίσθησαν απ' αλλήλων, και ο μεν Βαρνάβας, παραλαβών τον Μάρκον, εξέπλευσε εις Κύπρον.
Ο Απόστολος Παύλος και πάλι αν και το Πνεύμα το Άγιο τον είχε προειδοποιήσει να μην επισκεφθεί την Ιερουσαλήμ εκείνος κατά παράκληση των οδηγιών που είχε λάβει, πήγε εκεί.
Πράξεις 11:4
4 Και ευρόντες τους μαθητάς, εμείναμε αυτού επτά ημέρας· οίτινες έλεγον προς τον Παύλον διά του Πνεύματος να μη αναβή εις Ιερουσαλήμ.
Οι περιπτώσεις αυτές των παραβάσεων και πτώσεων ανθρώπων πληρωμένων δια Πνεύματος Αγίου δεν μας αποθαρρύνουν αλλά μάλλον μας διδάσκουν και μας προτρέπουν να ζούμε στον προσωρινό τούτο κόσμο με φόβο και τρόμο. Και το φάρμακο σε τέτοιες περιπτώσεις αναφέρεται
στην Α΄ Ιωάννου 1:5-7 5
Και αύτη είναι η επαγγελία, την οποίαν ηκούσαμεν απ' αυτού και αναγγέλλομε προς εσάς, ότι ο Θεός είναι φως και σκοτία εν αυτώ δεν υπάρχει ουδεμία.
6 Εάν είπωμεν ότι κοινωνίαν έχομεν μετ' αυτού και περιπατώμεν εν τω σκότει, ψευδόμεθα και δεν πράττομεν την αλήθειαν·
7 εάν όμως περιπατώμεν εν τω φωτί, καθώς αυτός είναι εν τω φωτί, έχομεν κοινωνίαν μετ' αλλήλων, και το αίμα του Ιησού Χριστού του Υιού αυτού καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας.
Όπου υποδεικνύεται το αίμα του Ιησού που μας καθαρίζει εάν ομολογούμε τις αμαρτίες μας
Την ίδια υπόδειξη στην Α΄ Ιωάννου 1:9
9 Εάν ομολογώμεν τας αμαρτίας ημών, είναι πιστός και δίκαιος, ώστε να συγχωρήσει εις ημάς τας αμαρτίας και καθαρίσει ημάς από πάσης αδικίας.
Ένα ωραίο παράδειγμα συναντούμε στο
Ιωάννης 13:10
«λέγει προς αυτόν ο Ιησούς ο λελουμένος δεν έχει ανάγκην να νιφτεί ειμή τους πόδας αυτού».
Και εννοούσε την κάθαρση από τα λάθη της καθημερινής μας ζωής.
Η σωτηρία μας έχει επιτευχθεί στο σταυρό του Χριστού και είναι δώρο που προσφέρεται τώρα για πάντα. Αλλά το Άγιο Πνεύμα μας ελέγχει για τις καθημερινής μας ζωής και έτσι προσφεύγουμε και πάλι στη χάρη και την δύναμη του αίματος του Χριστού, οδηγούμενοι υπό του Πνεύματος.
Α΄ Ιωάννου 1:7
«Και το αίμα Ιησού Χριστού του Υιού Αυτού καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας»
Στο βιβλίο των Αριθμών κεφ. 19:9 αναφέρεται ότι για την συγχώρηση των πταισμάτων των Ισραηλιτών έπρεπε να προσφερθεί ως θυσία δάμαλις χρώματος ξανθού χωρίς μώμο ή σπίλο και πάνω στην οποία δεν είχε επιβληθεί ζυγός. Ο αρχιερεύς θα την προσέφερε σαν ολοκαύτωμα και η στάχτη έπρεπε να τοποθετηθεί σε κάποιο μέρος και με αυτήν να ραντιστεί ο ένοχος του παραπτώματος και θα συγχωρεθεί.
Εβραίους 9:13-14
13 Επειδή, αν το αίμα των ταύρων και των τράγων και η στάχτη τής δάμαλης, που ραντίζει τούς μολυσμένους, αγιάζει προς την καθαρότητα της σάρκας,
14 πόσο μάλλον το αίμα τού Χριστού, ο οποίος διαμέσου τού αιωνίου Πνεύματος πρόσφερε τον εαυτό του χωρίς ψεγάδι στον Θεό, θα καθαρίσει τη συνείδησή σας από νεκρά έργα, στο να λατρεύετε τον ζωντανό Θεό;
33--ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ
Εφαρμογή όλης της θυσίας η οποία δεν ήταν παρά τύπος έχουμε στην
προς Εβραίους Επιστολή κεφ.9:13-14
όπου διαβάζουμε «Διότι εκ των ταύρων και τράγων το αίμα και η σποδός της δαμάλεως ραντίζουσα τους μεμολυσμένους αγιάζει προς την
καθαρότητα της σαρκός πόσο μάλλον το αίμα του Χριστού ο οποίος δια του Πνεύματος του αιωνίου προσέφερε τον εαυτό του άμωμον εις τον Θεόν
θέλει καθαρίσει την συνείδηση σας από νεκρών έργων εις το να λατρεύετε τον ζωντανό Θεό.
Η αναγέννησης ενεργείται σε όποιον μετανοεί ειλικρινά για τις αμαρτίες του. και καθώς είναι ανησυχητικό το να μη μεγαλώνει κανονικά ένα μικρό παιδί έτσι συμβαίνει και στην περίπτωση ενός αναγεννημένου ανθρώπου αν δεν αυξάνεται στην πνευματική του ζωή.
Η στασιμότης είναι φαινόμενο που πρέπει να μας ανησυχεί και να μας και να μας παρακινεί στο να μεριμνήσουμε για την πνευματική αύξηση.
Εβραίους 9:13-14
13 Διότι εάν το αίμα των ταύρων και τράγων και η σποδός της δαμάλεως ραντίζουσα τους μεμολυσμένους αγιάζι προς την καθαρότητα της σαρκός,
14 πόσο μάλλον το αίμα του Χριστού, όστις διά του Πνεύματος του αιωνίου προσέφερεν εαυτόν άμωμον εις τον Θεόν, θέλει καθαρίσει την συνείδηση σας από νεκρών έργων εις το να λατρεύετε τον ζώντα Θεόν;
Ο Απόστολος Παύλος ονομάζει τους χριστιανούς που δεν παρουσιάζουν πνευματική πρόοδο «νηπίους» και «σαρκικούς». Είχαν οι πιστοί μεταξύ τους διαφορές και φιλονικίες. Και δεν είναι αυτά εκδηλώσεις σαρκικής ζωής;
Α΄ Κορινθίους 3:1-2
1 Αδελφοί, και εγώ δεν μπόρεσα να σας μιλήσω, ως προς πνευματικούς ανθρώπους, αλλά ως προς σαρκικούς, ως προς νήπια εν Χριστώ.
2 Γάλα σάς πότισα, και όχι στερεή τροφή· επειδή, δεν μπορούσατε ακόμα να τη δεχθείτε· αλλά, ούτε τώρα ακόμα μπορείτε·
Διαβάζουμε «επειδή ενώ ως προς τον καιρόν έπρεπε να είσθε διδάσκαλοι πάλιν έχετε χρείαν του να σας διδάσκει τις αρχικά στοιχεία των λόγων του Θεού και να καταντήσετε να έχετε χρείαν γάλακτος και ουχί στερεάς τροφής».
12 Επειδή, ενώ ως προς τον καιρό έπρεπε να είστε δάσκαλοι, έχετε πάλι ανάγκη στο να σας διδάσκει κάποιος τα αρχικά στοιχεία των λόγων τού Θεού· και καταντήσατε να έχετε ανάγκη από γάλα, και όχι από στερεή τροφή.
Η καθυστέρησης της πνευματικής αναπτύξεως του αναγεννημένου οφείλεται στο ότι δεν τρέφετε επαρκώς με τον Λόγο του Θεού και με τον άρτον τον καταβάντα εκ του ουρανού»
Ιωάννης 6:3535 Και είπε προς αυτούς ο Ιησούς· Εγώ είμαι ο άρτος της ζωής· όστις έρχεται προς εμέ, δεν θέλει πεινάσει, και όστις πιστεύει εις εμέ, δεν θέλει διψήσει πώποτε
51 Εγώ είμαι ο άρτος ο ζωντανός, που κατέβηκε από τον ουρανό. Αν κάποιος φάει απ' αυτόν τον άρτο, θα ζήσει στον αιώνα. Και, μάλιστα, ο άρτος τον οποίο εγώ θα δώσω, είναι η σάρκα μου, που εγώ θα δώσω χάρη τής ζωής τού κόσμου...
..57 Όπως με απέστειλε ο Πατέρας που ζει, και εγώ ζω για τον Πατέρα, έτσι και όποιος με τρώει, θα ζήσει και εκείνος για μένα.
58 Αυτός είναι ο άρτος, που κατέβηκε από τον ουρανό· όχι όπως οι πατέρες σας έφαγαν το μάννα, και πέθαναν· όποιος τρώει τούτον τον άρτο, θα ζήσει στον αιώνα.
51 Εγώ είμαι ο άρτος ο ζων, ο καταβάς εκ του ουρανού. Εάν τις φάγη εκ τούτου του άρτου, θέλει ζήσει εις τον αιώνα. Και ο άρτος δε τον οποίον εγώ θέλω δώσει, είναι η σαρξ μου την οποίαν εγώ θέλω δώσει υπέρ της ζωής του κόσμου.
58 Ούτος είναι ο άρτος ο καταβάς εκ του ουρανού, ουχί καθώς οι πατέρες σας έφαγαν το μάννα και απέθανον· όστις τρώγει τούτον τον άρτον θέλει ζήσει εις τον αιώνα.
Άλλη αιτία της καχεκτικής καταστάσεως είναι το να μη μένει εν Χριστώ
Ιωάννης 15:44 Μείνατε εν εμοί, και εγώ εν υμίν. Καθώς το κλήμα δεν δύναται να φέρη καρπόν αφ' εαυτού, εάν δεν μείνη εν τη αμπέλω, ούτως ουδέ σεις, εάν δεν μείνητε εν εμοί.
......
Τρίτη αιτία πνευματικής στασιμότητας είναι η μία ή περισσότερες αδυναμίες και αμαρτίες που τις διατηρούμε μέσα μας ενώ έπρπε να τις έχουμε αποβάλλει.
Α΄ Πέτρου β:1-11-12
1 Απορρίψαντες λοιπόν πάσαν κακίαν και πάντα δόλο και υποκρίσεις και φθόνους και πάσας καταλαλιάς,
1 Αγαπητοί, σας παρακαλώ ως ξένους και παρεπιδήμους, να απέχετε από των σαρκικών επιθυμιών, αίτινες στρατεύονται κατά της ψυχής,
12 να έχετε καλή την διαγωγή σας μεταξύ των εθνών, ίνα ενώ σας καταλαλούν ως κακοποιούς, εκ των καλών έργων, όταν ίδωσιν αυτά, δοξάσωσι τον Θεόν εν τη ημέρα της επισκέψεως.
...............
Τέταρτος λόγος είναι το γεγονός ότι δεν «περιπατώμεν κατά το Πνεύμα».
..................
Γαλάτας 5:16-25
16 Λέγω λοιπόν, Περιπατείτε κατά το Πνεύμα και δεν θέλετε εκπληροί την επιθυμίαν της σαρκός.
25 Εάν ζώμεν κατά το Πνεύμα, ας περιπατώμεν και κατά το Πνεύμα.
...................
Για να αναπτύσσεται πνευματικά ο πιστός πρέπει:
α/. Να τρέφεται με τον Λόγο του Θεού δια της μελέτης.
β/. να προσεύχεται αδιαλείπτως.
Αν μελετά μόνο χωρίς να προσεύχεται θα γίνει σοφός και θα ξεχνά ότι
«η γνώσης φυσιοί». Αν προσεύχεται μονάχα και πάλι θα έχει μειωμένο το στοιχείο της ταπεινοφροσύνης. Ώστε για να μη χωλαίνουμε πνευματικά πρέπει να συνυπάρχουν η μελέτη του λόγου και η προσευχή:
Ο Ιησούς του Ναυή 1:8
8 Δεν θέλει απομακρυνθεί τούτο το βιβλίον του νόμου από του στόματός σου, αλλ' εν αυτώ θέλεις μελετά ημέραν και νύκτα, διά να προσέχης να κάμνεις κατά πάντα όσα είναι γεγραμμένα εν αυτώ· διότι τότε θέλεις ευοδούσθαι εις την οδόν σου, και τότε θέλεις φέρεστε μετά συνέσεως.
Ψαλμός 119
. Πόσον αγαπώ τον νόμον σου· όλην την ημέραν είναι μελέτη μου.
Α΄ Θεσσαλονικείς 5:17
17 αδιαλείπτως προσεύχεσθε,
Ο Απόστολος Πέτρος στην: Β΄ Επιστολή του κεφ.1:5-10
5 Και δι' αυτό δε τούτο καταβάλλοντες πάσαν σπουδήν, προσθέσατε εις την πίστιν σας την αρετή, εις δε την αρετή την γνώσιν,
6 εις δε την γνώσιν την εγκράτεια, εις δε την εγκράτεια την υπομονήν, εις δε την υπομονήν την ευσέβειαν,
7 εις δε την ευσέβειαν την φιλαδελφίαν, εις δε την φιλαδελφίαν την αγάπην.
8 Διότι, εάν ταύτα υπάρχουν εις εσάς και περισσεύωσι, σας καθιστούν ουχί αργούς ουδέ άκαρπους εις την επίγνωσιν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού·
9 επειδή εις όντινα δεν υπάρχουσι ταύτα, τυφλός είναι, μυωπάζει και λησμόνησε τον καθαρισμό των παλαιών αυτού αμαρτιών.
10 Διά τούτο, αδελφοί, επιμεληθείτε περισσότερον να κάμητε βεβαία την κλήση και την εκλογήν σας· διότι ταύτα κάμνοντας δεν θέλετε πταίσει ποτέ.
Μας προτρέπει να καταβάλουμε πάσαν σπουδή για την πνευματική μας αύξηση.
Και στο κεφ. γ:18 συνιστά:
«Αυξάνεστε εις την χάριν και την γνώσιν του Κυρίου ημών και
