«...πολέμους και ακοής πολέμων»
Πότε τo τέλος;
Κάθε
φορά που συμβαίνει στον κόσμο κάποιο συνταρακτικό γεγονός, –ένας σεισμός, μια
επιδημία, ένας πόλεμος– η σκέψη των περισσοτέρων στρέφεται στην γνωστή ομιλία
του Κυρίου Ιησού, που διαβάζουμε στο κεφάλαιο 24/κδ΄ του Ματθαίου και τις
αντίστοιχες περικοπές (Μάρκ. 13/ιγ΄, Λουκ. 21/κα΄). Το κείμενο αυτό θα
προσεγγίσουμε στη συνέχεια, με κύριο ενδιαφέρον στο αίτημα που έκφρασαν οι
μαθητές του Κυρίου, να τους ενημερώσει για τα μελλούμενα.
«Προσήλθον
προς αυτόν οι μαθηταί κατ’ ιδίαν, λέγοντες, Ειπέ προς ημάς, πότε θέλουσι γείνει
ταύτα; και τι το σημείον της παρουσίας σου, και της συντελείας του αιώνος;»
(εδ. 3).
Οι
απορίες αυτών των ανθρώπων λειτουργούν μέσα στη λογική που είχαν μάθει να ζουν
τότε οι Ιουδαίοι, να περιμένουν έναν Μεσσία με ρόλο κυρίως πολιτικό και
στρατιωτικό· που θα έδιωχνε τους Ρωμαίους κατακτητές και θα έφερνε ελευθερία
στο λαό Ισραήλ. Συνεπώς γι’ αυτούς το ζήτημα ήταν καθαρά θέμα χρόνου. Γι’ αυτό
και το ερώτημά τους είναι: Πότε θα γίνουν αυτά; Πότε θα έρθει η συντέλεια τού
αιώνα;
Το
ερώτημά τους δεν ήταν κακό. Κακό, όμως είναι ότι πολλές φορές αυτό το ερώτημα
επισκιάζει όλη τη νοοτροπία εκείνων που ασχολούνται με την εσχατολογία, επειδή
θέλουν να πάρουν όλες τις λεπτομέρειες και να φτιάξουν ένα όσο το δυνατόν
ακριβές χρονοδιάγραμμα των μελλοντικών γεγονότων, για να πούνε ότι η συντέλεια
έρχεται σύντομα, αύριο, μεθαύριο, το έτος τάδε...
Επιπλέον,
αυτό το χρονικό ερώτημα περιέχει ένα μεγάλο πρόβλημα, επειδή αποσιωπά το
ποιοτικό ερώτημα που είναι: Δεν θα μπορούσε ο Χριστός να φέρει τη βασιλεία Του
αμέσως; στο οποίο η απάντηση δε μπορεί παρά να είναι καταφατική.
Γιατί,
λοιπόν, καθυστερεί ο Χριστός; Προφανώς ο
Κύριος έχει κάποιο σκοπό! Θέλει να πετύχει κάτι. Άρα το βασικό ερώτημα για μας
πρέπει να είναι όχι το πότε θα έρθει αλλά τι θέλει να κάνει ο Χριστός μέσα στην
ιστορία του κόσμου; Ποιος είναι ο τελικός σκοπός του Θεού;
Ξεκινώντας
την απάντησή Του ο Χριστός μίλησε ως εξής:
«Βλέπετε
μη σας πλανήση τις· διότι πολλοί θέλουσιν ελθεί επί τω ονόματί μου, λέγοντες,
Εγώ είμαι ο Χριστός· και πολλούς θέλουσι πλανήσει» (εδ. 4-5).
Μόνο
η σκέψη ότι μπορεί να υπάρξει πλάνη, σημαίνει πως αυτό που κάνει τώρα ο
Χριστός, δεν είναι παντού προφανές και κατανοητό από όλους. Όλοι οι άνθρωποι
κάτι προσδοκούμε, κάτι περιμένουμε, και ο καθένας μας φτιάχνει στο μυαλό του
μια εικόνα, ένα όνειρο, γι’ αυτό που θα ήθελε να γίνει. Αυτό όμως αποτελεί το
τρωτό μας σημείο, επειδή ύστερα είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε πολύ εύκολα όποιον
έρθει να μας προσφέρει εκείνο που ονειρευόμασταν και προσδοκούσαμε.
Αν
εκείνοι οι "μεσσίες" προσφέρουν τις προσδοκίες που έχεις σχηματίσει
στην καρδιά σου και τις οποίες ελπίζεις, θα εστιάσεις επάνω τους όλες σου τις
μεσσιανικές ελπίδες και θα τους δεχτείς ως εκπληρωτές των ονείρων σου.
Ο
λόγος που ο Χριστός έδωσε στην Εκκλησία τη διδαχή Του και ακούμε το κήρυγμα και τη διδασκαλία του
Λόγου, είναι για να σχηματιστούν στις καρδιές μας όχι τυχαίες δικές μας
προσδοκίες αλλά εκείνες που θέλει ο Θεός. Με τον τρόπο αυτό η καρδιά μας
μαθαίνει και συγκινείται όχι απλά από την ιδέα ότι ο Κύριός μας θα έρθει, αλλά
ότι ο Χριστός θα είναι όπως πραγματικά είναι, και όχι όπως εμείς Τον
φανταζόμαστε ή θα θέλαμε να είναι. Με άλλα λόγια να γίνουν όνειρα δικά μας τα
όνειρα του Θεού.
Έτσι,
όταν λέμε: «Έρχου Κύριε Ιησού» (Αποκ. 22/κβ/20), θα εννοούμε τον πραγματικό
Ιησού, και όχι ένα κατασκεύασμα των χαμηλότερων και ταπεινότερων προσδοκιών
μας. Τον Χριστό που θα Τον αναγνωρίσουμε όταν θα έρθει όπως αληθινά είναι και
να μην κινδυνέψουμε να παραγνωρίσουμε άλλον ή άλλους που θα επιχειρήσουν να
έρθουν.
Αλλά
ποιοι θα είναι αυτοί που θα πλανηθούν; Θα είναι άνθρωποι που βιάζονται να
λάβουν το δικό τους ζητούμενο, επειδή γι’ αυτούς το "ζητούμενο" είναι
άλλο. Άνθρωποι που αρκούνται σε ένα υποκατάστατο και είναι έτοιμοι να πουλήσουν
τα πρωτοτόκια για ένα πιάτο φακή. Θα πλανηθούν άνθρωποι που ίσως σήμερα ακούνε
το κήρυγμα του Λόγου του Θεού επιλεκτικά, λέγοντας: "Αυτό μου αρέσει και
το κρατάω", "Αυτό δεν μου αρέσει και το απορρίπτω". Αυτοί οι
άνθρωποι είναι έτοιμοι ν’ ακούσουν τη φωνή του κάθε ψευδό-μεσσία, γι’ αυτό οι
ψευδό-μεσσίες θα πλανήσουν τέτοιους ανθρώπους, που είναι πρόθυμοι να πλανηθούν,
επειδή κάθε άνθρωπος «εκ της ιδίας αυτού επιθυμίας» (Ιακ. 1/α/14) οδηγείται
στην πλάνη.
«Θέλετε
δε ακούσει πολέμους και φήμας πολέμων· προσέχετε, μη ταραχθήτε» (εδ. 6α).
«Πολέμους
και φήμας πολέμων», όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα. Άλλοτε, όταν οι άνθρωποι
άκουγαν για πολέμους, ταράζονταν. Σήμερα τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα.
Ακούμε την περιγραφή των πολέμων από πολεμικούς ανταποκριτές και τους βλέπουμε
μέσα από τις κάμερες των δημοσιογράφων. Βλέπουμε την τραγικότητα του πολέμου με
τα μάτια μας, έστω κι αν είναι μακριά από εμάς, και σίγουρα αυτό μας δίνει
ταραχή και την εντύπωση ότι ίσως τώρα βρισκόμαστε κοντά στο τέλος. Αυτό είναι
κάτι που κάποιοι σπεύδουν να εκμεταλλευτούν.
Λίγο
πριν από τον πρώτο Πόλεμο του Κόλπου στο Ιράκ (1991), μόλις άρχισε ν’ ακούγεται
ότι θα γίνει ο πόλεμος, ένας εκδότης τύπωσε δεκάδες χιλιάδες αντίτυπα από ένα
βιβλίο εσχατολογίας. Η ταραχή των ανθρώπων από τον επερχόμενο πόλεμο, τους
έκανε να νιώθουν ότι έρχεται το τέλος. Αλλά η ταραχή σε κάνει πιο επιρρεπή στην
πλάνη.
Ένας
άλλος "εσχατολόγος" πρόλαβε μέσα σε δύο εβδομάδες να γράψει βιβλίο
για να προλάβει την αγορά, επειδή εκείνη την εποχή πολλοί φοβόντουσαν ότι θα
ερχόταν το τέλος και θα είχε σίγουρη πελατεία. Εκείνο το βιβλίο, που
κυκλοφόρησε σε πολλά αντίτυπα, πριν από τον πόλεμο πουλιόταν προς 10 δολάρια,
καθώς όμως φάνηκε ότι ο πόλεμος θα τελείωνε γρήγορα, η τιμή του έπεσε ραγδαία
στο μισό και μετά το τέλος του πολέμου το πουλούσαν προς 25 σεντς. (Προφανώς ο
εκδότης δεν σκεφτόταν ότι θα ερχόταν το τέλος σύντομα, γι’ αυτό και έσπευσε να
θησαυρίσει).
Όμως,
σ’ αυτό που λέει ο Χριστός εδώ, υπάρχει και κάτι διαφορετικό: Αυτός που λέει το
«Προσέχετε, μη ταραχθήτε», είναι ο Βασιλιάς που κάθεται στα δεξιά του Πατέρα,
Εκείνος στον οποίο ανήκουν όλα τα βασίλεια της γης. Και λέει στους πιστούς Του:
Όταν ακούτε πολέμους και φήμες πολέμων, να μην ταραχθείτε! Γιατί; Επειδή είναι
Εκείνος που κυβερνάει, ακόμα και τώρα!
«Επειδή
πάντα ταύτα πρέπει να γείνωσιν· αλλά δεν είναι έτι το τέλος» (εδ. 6β).
Γιατί
λέει ο Χριστός ότι «πάντα ταύτα πρέπει να γείνωσιν· αλλά δεν είναι έτι το
τέλος»; Οι πόλεμοι δεν σημαίνουν ότι ήρθε το τέλος. Οι πόλεμοι είναι μέρος της
ιστορίας του κόσμου. Αν κοιτάξετε όλη την ιστορία του κόσμου, τα χρόνια που δεν
γινόταν κάπου κάποιος πόλεμος, είναι ελάχιστα. Όλο και κάπου γίνονται και θα
γίνονται πόλεμοι, επειδή αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας της
ανθρωπότητας.
Είναι
βέβαια μεγάλο ζήτημα στη χριστιανική διανόηση, πότε ένας πόλεμος είναι δίκαιος
και πότε δεν είναι. Θα πω απλά τη γνώμη μου: Αμφιβάλλω αν υπήρξε ποτέ στην
ιστορία έστω και ένας πόλεμος που να ήταν απόλυτα δίκαιος. Πώς το γνωρίζω αυτό;
Επειδή ο Χριστός είπε ότι μέχρι να έρθει ο Ίδιος, μόνο ψευδό-μεσσίες θα
υπάρχουν. Μόνο ο Χριστός είναι δίκαιος και μόνο ο δίκαιος Βασιλιάς Χριστός θα
φέρει πραγματική δικαιοσύνη, πραγματική ειρήνη και πραγματική ελευθερία. Μέχρι
τότε θα βλέπουμε μόνο σχετική δικαιοσύνη, που εκφράζεται συνήθως εκεί όπου
υπάρχουν τα ιδανικά της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της ειρήνης, όμως αυτά
τις πιο πολλές φορές συνυφαίνονται με τις φιλοδοξίες και τα συμφέροντα των
ανθρώπων. Συνεπώς δεν περιμένουμε από τα έθνη της γης κάτι καλύτερο από αυτό μέχρι
να έρθει ο Βασιλιάς μας.
Βέβαια
ο Θεός έχει θεσπίσει προς το παρόν –κατ’ οικονομίαν, όπως λέμε– την ύπαρξη
κυβερνήσεων οι οποίες συντηρούν κάποια τάξη πάνω στη γη, όμως αλίμονο σε όποιον
αποβλέπει σ’ αυτές τις κυβερνήσεις με μεσσιανικές προσδοκίες. Έτσι οι άνθρωποι
στον κόσμο αυτό συχνά αναγκάζονται να κάνουν οδυνηρές επιλογές ανάμεσα στο λίγο
δίκαιο και στο λιγότερο δίκαιο, στο περισσότερο άδικο και στο λιγότερο άδικο.
Ωστόσο,
όταν ο Χριστός λέει ότι αυτά «πρέπει να γείνωσιν», δεν σημαίνει ότι είναι ηθικά
καλό ούτε είναι ηθικά νόμιμο να γίνουν. Πολλοί κάνουν το τραγικό λάθος, να
νομίζουν ότι αυτό το «πρέπει» νομιμοποιεί αυτό που γίνεται... Αντίθετα αυτό το
«πρέπει» σημαίνει μόνο ότι ο Θεός χρειάζεται να επιτρέψει όλα αυτά να γίνονται
πριν φέρει τη δική Του βασιλεία, προκειμένου να πεισθούν οι άνθρωποι, ότι δεν
υπάρχει άλλος Σωτήρας· δεν υπάρχει άλλος Μεσσίας· δεν υπάρχει πραγματική ειρήνη
και δικαιοσύνη χωρίς Αυτόν.
Αλλά
είναι και κάτι ακόμα που σημαίνει αυτό το «πρέπει». Όσο τραγικός κι αν είναι
αυτός ο κόσμος, εμείς πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο Χριστός που κάθεται στον
θρόνο, θα φέρει τη βασιλεία Του. Δεν έχει χάσει τον έλεγχο της ιστορίας ούτε
Τον ξαφνιάζουν αυτά που συμβαίνουν. Ας Τον εμπιστευόμαστε λοιπόν.
«Διότι
θέλει εγερθή έθνος επί έθνος, και βασιλεία επί βασιλείαν· και θέλουσι γείνει
πείναι και λοιμοί, και σεισμοί κατά τόπους. Πάντα δε ταύτα είναι αρχή ωδίνων»
(εδ. 7-8).
Ο
Κύριος εξηγεί ότι δεν είναι μόνο οι πόλεμοι αλλά υπάρχουν και άλλες τραγωδίες
της ζωής –πείνες, σεισμοί, λοιμοί... όπως ακούμε και βλέπουμε καθημερινά στις
ειδήσεις–, και όλα αυτά είναι μικρά προμηνύματα της κρίσης που έρχεται, σε έναν
κόσμο που σείεται για να καταλάβει ότι δεν μπορεί να ζήσει χωρίς τον Χριστό.
Αλλά
ο Κύριος τα χαρακτηρίζει όλα αυτά «αρχή ωδίνων» και έτσι δίνει μια νότα
ελπίδας, επειδή οι «ωδίνες» είναι οι πόνοι της γυναίκας πριν γεννήσει και η
γυναίκα είναι πρόθυμη να υποστεί αυτούς τους πόνους, επειδή στο τέλος έρχεται
κάτι καλό^ κάποια στιγμή θα γεννήσει. Έτσι, μέσα από την τραγική ιστορία, ο
Θεός προετοιμάζει κάτι όμορφο, έναν νέο κόσμο.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
........................................
