01
Εάν δεν μετανοήτε, πάντες ομοίως θέλετε απολεσθή...
Ιησούς Χριστός (Λουκάς 13/ιγ/3)
"Γιατί το επέτρεψε ο Θεός;
"...και απώλεσεν άπαντας"
Στο εξώφυλλο αυτού του τεύχους υπάρχει μια φωτογραφία από την τραγική γαμήλια τελετή σε πόλη του Ισραήλ, όπου υποχώρησε το πάτωμα της αίθουσας και οι συνδαιτυμόνες έπεσαν πάνω σε άλλους που γιόρταζαν στον κάτω όροφο, αφήνοντας πολλούς νεκρούς.
Εύκολα θα μπορούσε κάποιος να πει, "Αμαρτωλοί ήταν γιΆ αυτό και τιμωρήθηκαν". Αλλά με ποιο δικαίωμα θα το έκανε; Θα μπορούσε μήπως να πει ότι οι νεκροί του συγκεκριμένου ατυχήματος ήταν πιο αμαρτωλοί από εκείνους που σώθηκαν; Και γιατί "η οργή του Θεού", όπως λένε, δεν ξεσπά σε τόσους άλλους τόπους ακολασίας παρά έπεσε σΆ αυτή την οικογενειακή γιορτή;
 |
| Προσθήκη λεζάντας |
Μεγάλο ηθικό πρόβλημα για τον ανθρώπινο νου. Γιατί συνέβη; Πού ήταν ο Θεός; Γιατί δεν το απέτρεψε; Κι αυτό βέβαια δεν είναι παρά ένα μόνο παράδειγμα από τόσα και τόσα ανεξήγητα που συμβαίνουν καθημερινά. Όσο κάποιος βρίσκεται "έξω από τον χορό" είναι εύκολο να λέει "τις απόψεις του?", όταν όμως βρεθεί "μέσα στο μάτι του κυκλώνα", τότε τα πράγματα αλλάζουν.
Κυρίως εκφράζονται δύο θέσεις: Η πρώτη λέει ότι ο Θεός τα ορίζει όλα (πεπρωμένο, κισμέτ, μοιρολατρία). Η άλλη υποστηρίζει ότι δεν αναμιγνύεται σε όλες τις λεπτομέρειες αυτής της ζωής. Τι θα μπορούσαμε να πούμε εμείς;
Είναι συνέπεια της αμαρτίας;
Από την πανανθρώπινη αυτή απορία δεν ξέφυγαν ούτε οι Μαθητές του Χριστού, που βλέποντας έναν εκ γενετής τυφλό, ρώτησαν τον Κύριο: "Ραββί, τις ήμαρτεν, ούτος ή οι γονείς αυτού, ώστε να γεννηθή τυφλός;" (Ιωάν. 9/θ/1-3). Με άλλα λόγια για τους Απόστολους -όπως δυστυχώς συμβαίνει και με πολλούς σύγχρονους "μαθητές" του Χριστού- το να έρθει κάτι δυσάρεστο στη ζωή κάποιου οφείλεται σε αμαρτία είτε του ίδιου είτε των γονέων του, αφού "αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα" κατά το κοινώς λεγόμενο.
Όμως ο Κύριος Ιησούς Χριστός είχε αντίθετη γνώμη. Η απάντησή Του ήταν τόσο σαφής ώστε να μην αφήνει καμιά αντίρρηση: "Ούτε ούτος ήμαρτεν, ούτε οι γονείς αυτού".
Βέβαια η τύφλωση του ανθρώπου εκείνου ήταν γεγονός, όπως γεγονός είναι και οι αναρίθμητες ανάλογες περιπτώσεις που συναντούμε γύρω μας και πολλοί άλλοι ζούμε προσωπικά: Παιδιά γεννιούνται με προβλήματα, ανίατες αρρώστιες ταλαιπωρούν συνανθρώπους μας, άλλοι αποκτούν αναπηρίες από ποικίλα ατυχήματα, οικογένειες απορφανίζονται... Ο κατάλογος θα μπορούσε να είναι πολύ μακρύς.
Συμβαίνουν μόνο στους κακούς;
Ο Χριστός, όντας πρακτικός και ρεαλιστής διδάσκαλος, επικαλέστηκε δυο δυστυχήματα που έγιναν στις μέρες Του και μάλιστα μέσα στην ίδια την Ιερουσαλήμ. Το ένα όταν ο Πιλάτος διέταξε τους στρατιώτες του να σκοτώσουν κάποιους Γαλιλαίους μέσα στο Ναό και, όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο Κύριος, "έμιξε [το αίμα τους] με τας θυσίας αυτών". Το άλλο αφορούσε δεκαοκτώ ανθρώπους πάνω στους οποίους "έπεσεν ο πύργος εν τω Σιλωάμ, και εθανάτωσεν αυτούς" (Λουκ. 13/ιγ/1-5).
Προλαβαίνοντας την αναμενόμενη κι αυθόρμητη, αλλά όχι δίκαιη, κρίση των Μαθητών, έσπευσε να διευκρινίσει: "Νομίζετε ότι οι Γαλιλαίοι ούτοι ήσαν αμαρτωλοί υπέρ πάντας τους Γαλιλαίους, διότι έπαθον τοιαύτα; (?) ή νομίζετε ότι ούτοι ήσαν αμαρτωλοί υπέρ πάντας τους ανθρώπους τους κατοικούντας εν Ιερουσαλήμ; Ουχί, σας λέγω".
Όταν ο Κύριος αποκλείει κάτι, ποιος θα μπορούσε να επιμένει για το αντίθετο, ακόμη και αν όλοι εμείς θα το θεωρούσαμε βέβαιο; Μαθαίνουμε λοιπόν από το στόμα του Χριστού ότι τα ατυχήματα και άλλα δεινοπαθήματα ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ και ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΑ αποτέλεσμα κάποιας συγκεκριμένης "τιμωρίας".
02--ΤΥΧΙΚΟΣ-ΜΑΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2001
02
Παίρνοντας όμως αφορμή από τη συζήτηση αυτή, ο Κύριος συνέχισε να μιλάει προειδοποιώντας τους ακροατές Του ότι "Εάν δεν μετανοήτε, πάντες ομοίως θέλετε απολεσθή". Δεν εννοούσε βέβαια ότι τα δυστυχήματα αυτά θα επαναλαμβάνονταν με τον ίδιο τρόπο αφού ούτε ο Πιλάτος σκότωνε συστηματικά λάτρεις στο Ναό της Ιερουσαλήμ, ούτε ο πύργος του Σιλωάμ έπεσε ξανά για να πλακώσει εκείνους που βρίσκονταν από κάτω, ούτε βέβαια όλοι οι αμαρτωλοί πεθαίνουν από ατυχήματα ή βίαιες εκδηλώσεις.
Άρα εκείνο που ήθελε να πει ο Κύριος δεν ήταν ο μηχανισμός και το μέσο αλλά πως με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ο θάνατος θα τους βρει το ίδιο απροετοίμαστους. Αυτό είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί, επειδή η μακροθυμία του Θεού για τους ανθρώπους δεν θα είναι παντοτινή.
Οι πιστοί δεν εξαιρούνται
Κάποιοι επικαλούνται έναν άλλο λόγο του Χριστού, που λέει: "Δύο στρουθία δεν πωλούνται διΆ εν ασσάριον; και εν εξ αυτών δεν θέλει πέσει επί την γην, άνευ του θελήματος του Πατρός σας. Υμών δε και αι τρίχες της κεφαλής είναι πάσαι ηριθμημέναι. Μη φοβηθήτε λοιπόν^ πολλών στρουθίων διαφέρετε σεις" (Ματθ. 10/ι/29-31) και ισχυρίζονται ότι όλα τα ορίζει ο Πατέρας. Αυτό το συμπέρασμα το βγάζουν απομονώνοντας τη φράση αυτή του Κυρίου από το συμφραζόμενο, και οδηγούνται σε θέσεις που είναι τουλάχιστον ΑΔΙΕΞΟΔΕΣ.
Αν ο Χριστός εννοούσε με τα παραπάνω λόγια Του, ότι οι χριστιανοί έχουν "το κοκαλάκι της νυχτερίδας" και δεν παθαίνουν τίποτα, πώς θα εξηγήσουμε ότι οι άρρωστοι ήταν και είναι αναρίθμητοι; Επίσης δεν μας διαφεύγει το ενδεχόμενο ότι μπορεί να βρισκόμαστε αύριο στη θέση τους εμείς οι ίδιοι.
Το πρώτο που μπορεί και πρέπει να λεχθεί είναι ότι ο Χριστός ποτέ δεν είπε ότι οι χριστιανοί σΆ αυτή τη ζωή "θα καλοπερνάνε". Το ευαγγέλιο δεν λέει πουθενά ότι οι χριστιανοί δεν θα πονάνε, δεν θα φτωχαίνουν, δεν θα υποφέρουν?
Αυτά τα ισχυρίζονται -αναίσχυντα και χωρίς να φοβούνται τον Θεό- κάποιοι ευφυείς "διδάσκαλοι" που παίζουν με τα λόγια της Βίβλου για να λένε εκείνα που γαργαλίζουν τα ώτα των ακουόντων, συνήθως προς ίδιον όφελος.
Πριν ο Χριστός μιλήσει περί "ηριθμημένων τριχών" και "στρουθίων", τους είπε ότι εξαιτίας της χριστιανικής τους ιδιότητας θΆ αντιμετώπιζαν πάρα πολύ σκληρές συνθήκες μεταξύ των οποίων και ο μαρτυρικός τους θάνατος: "Μη φοβηθήτε από των αποκτεινόντων το σώμα, την δε ψυχήν μη δυναμένων να αποκτείνωσι^ φοβήθητε δε μάλλον τον δυνάμενον και ψυχήν και σώμα να απολέση εν τη γεέννη" (Ματθ. 10/ι/28).
Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι ο Θεός γνωρίζει τα πάντα, όπως επίσης και ότι είναι δυνατός να ρυθμίζει ως και τις παραμικρές λεπτομέρειες στη ζωή των ανθρώπων, όταν και εφόσον το κρίνει απαραίτητο. Όμως ο Χριστός λέει ότι οι οπαδοί Του θα μπορούσαν και να πεθάνουν ακόμη για χάρη του ονόματός Του.
Όχι μόνο δεν τους εξασφαλίζει μακροημέρευση και καλοπέραση, αλλά τους προειδοποιεί ότι, αφού προηγούμενα θα είναι "μισούμενοι υπό πάντων διά το όνομά μου" (εδ. 22), τελικά μπορεί και να τους θανατώσουν? "Θα σας σκοτώσουν", τους λέει, όμως "μην φοβηθείτε γιΆ αυτό, επειδή ο Θεός έχει τον τρόπο να σας χαρίσει μιαν άλλη ζωή η οποία έχει και την πραγματική αξία".
………………
03--ΤΥΧΙΚΟΣ-ΜΑΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2001
03
Μάλιστα ο Κύριος επισφραγίζει τα παραπάνω λόγια Του με τη ρητή δήλωση ότι ο πιστός που αξίζει δεν είναι εκείνος που θα καλοπερνάει σΆ αυτή τη ζωή, αλλά εκείνος που θα Τον ομολογεί "έμπροσθεν των ανθρώπων". Με δεδομένη την εχθρότητα των ανθρώπων, λοιπόν, ο πιστός που αξίζει δεν είναι εκείνος που καλοπερνά αλλά εκείνος που έχοντας δώσει τη μαρτυρία του Χριστού και αντιμετωπίσει τις συνέπειες, θα αξιωθεί της υπόσχεσης του Κυρίου: "θέλω ομολογήσει και εγώ αυτόν έμπροσθεν του Πατρός μου του εν ουρανοίς".
Τι έγινε με τον πρωτομάρτυρα Στέφανο, όταν τον έλιωσαν με τις πέτρες (Πράξ. 7/ζ/59); Τι έγινε με τον απόστολο Ιάκωβο, όταν ο Ηρώδης "εφόνευσε διά μαχαίρας" (12/ιβ/2); Τι έγινε με τον απόστολο Παύλο, όταν στα Λύστρα τον λιθοβόλησαν και τον έσυραν "έξω της πόλεως, νομίσαντες ότι απέθανεν" (14/ιδ/19); Τι έγινε με τους υπόλοιπους Απόστολους και όλους τους μάρτυρες των διωγμών ενάντια στους χριστιανούς ανά τους αιώνες^ όλους εκείνους που σφαγιάστηκαν "διά τον λόγον του Θεού, και διά την μαρτυρίαν την οποίαν είχον" (Αποκ. 6/ς/9);
Πόσο ανόητοι είμαστε όταν παρερμηνεύουμε τις Γραφές για να ταιριάζουν στις δικές μας επιθυμίες!.. Κι ας μην ξεχνούμε ότι παρόλο που ο Θεός έσωσε τον Δανιήλ από το στόμα των λεόντων και τους τρεις παίδες από τη φλόγα του καμινιού, δεν έκανε το ίδιο για πολλές χιλιάδες χριστιανών που τους έφαγαν τα λιοντάρια στα στάδια της Ρώμης και κάηκαν για την πίστη τους σε όλους τους αιώνες μέχρι και σήμερα! Δεν ήταν μετρημένες οι τρίχες όλων των παραπάνω ηρώων της πίστης; Τους λησμόνησε ο Θεός ή δεν είχαν αρκετή πίστη για να γλυτώσουν; Μη γένοιτο! Αλλά όποιος προσπαθεί να εφαρμόσει το μέτρημα των τριχών σΆ αυτή τη ζωή, ματαίως αγωνίζεται, επειδή δεν ήταν αυτό που υποσχέθηκε ο Χριστός.
Ο Χριστός δήλωσε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο: "Μη νομίσητε ότι ήλθον να βάλω ειρήνην επί την γην^ δεν ήλθον να βάλω ειρήνην, αλλά μάχαιραν" και πρόσθεσε, "Όστις εύρη την ζωήν αυτού, θέλει απολέσει αυτήν^ και όστις απολέση την ζωήν αυτού διΆ εμέ, θέλει ευρεί αυτήν" (Ματθ. 10/ι/34,39).
Με άλλα λόγια, όποιος καλοπερνάει σΆ αυτή τη ζωή ας αναρωτηθεί πολύ σοβαρά για την γνησιότητα και την αξία της πίστης του.
Μη λησμονούμε τις ευθύνες μας
Ωστόσο, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και μια άλλη παράμετρο και να κατανοήσουμε ότι, αντί να θεωρούμε υπεύθυνο για οτιδήποτε αρνητικό συμβαίνει σΆ αυτή τη ζωή τον Θεό ή τον Διάβολο, ν' αντιληφθούμε ότι τα περισσότερα γεγονότα -εκτός συγκεκριμένων εξαιρέσεων- ακολουθούν φυσικούς νόμους που έχουν τεθεί από την αρχή της δημιουργίας.
Αν, συνεπώς, κάποιο παιδί γεννιέται σήμερα με κάποια κληρονομική ασθένεια, δεν είναι ανάγκη ούτε ορθό να την αποδίδουμε στον Θεό ή τον Διάβολο. Γιατί θα πρέπει "ν' ανακαλύψουμε" κάτι υπερφυσικό εκεί όπου γνωρίζουμε τους νόμους της κληρονομικότητας και μπορούμε με μαθηματική ακρίβεια να εξηγήσουμε τα γεγονότα;
Αν κάποιος οδηγεί υπό την επήρεια οινοπνεύματος, γιατί θα πρέπει να ψάχνουμε τον Διάβολο πίσω από το πιθανότατο ατύχημα; Ακόμη και όταν δεν έχει πιει τόσο πολύ ώστε να είναι μεθυσμένος με την κυριολεξία της λέξης, είναι βέβαιο ότι η οδήγησή του θα είναι επικίνδυνη, καθώς περιορίζεται η ικανότητα ορθής αντίδρασης σε μια δύσκολη συνθήκη οδήγησης - κι αυτό το λάθος δυστυχώς το κάνουν και πολλοί χριστιανοί οδηγοί. Αν συνεπώς επακολουθήσει κάποια σύγκρουση, δεν θα φταίει ούτε ο Θεός ούτε ο Διάβολος αλλά η ανθρώπινη απερισκεψία.
04-ΤΥΧΙΚΟΣ-ΜΑΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2001
04
Ο Θεός από όλα βγάζει καλό
Αφού είδαμε παραπάνω ότι οι "υποσχέσεις" για καλοπέραση δεν αφορούν στον παρόντα αιώνα, ας έρθουμε πίσω στο αρχικό ερώτημα για τα δεινοπαθήματα. Όπως ήδη παρατηρήσαμε, ο Χριστός διευκρίνισε ότι ο γεννημένος τυφλός στην Ιερουσαλήμ, δεν ήταν τυφλός εξαιτίας αμαρτίας δικής του ή των γονέων του. Συνεπώς κανένας άνθρωπος δεν θεωρήθηκε υπεύθυνος γιΆ αυτή την αναπηρία. Αντίθετα ο Κύριος ξεκαθάρισε ότι αυτό έγινε "διά να φανερωθώσι τα έργα του Θεού εν αυτώ" (Ιωάν. 9/θ/3).
Θα τολμούσε ίσως κάποις να πει ότι την αναπηρία αυτή "του την έστειλε ο Θεός" και άλλοι θα πρότειναν το χωρίο της Εξόδου όπου ο Θεός ρωτάει τον Μωυσή, δίνοντας συνάμα και την απάντηση: "Τις έδωκε στόμα εις τον άνθρωπον; ή τις έκαμε τον άλαλον, ή τον κωφόν, ή τον βλέποντα, ή τον τυφλόν; ουχί εγώ ο Κύριος;" (Έξοδ. 4/δ/11).
Με την πρώτη ανάγνωση θα είμασταν υποχρεωμένοι να δεχτούμε πως έτσι είναι, αφού το λέει ο ίδιος ο Θεός. Αυτό όμως θα έπρεπε στη συνέχεια να ταιριάξει με τη διδασκαλία του Ιάκωβου σύμφωνα με την οποία, "Ο Θεός είναι απείραστος κακών, και αυτός ουδένα πειράζει" (Ιάκ. 1/α/13). Ποιο από τα δύο ισχύει;
Άραγε η προσοχή μας πρέπει να δοθεί περισσότερο στην πηγή του αγαθού και του κακού ή στον προσδιορισμό του τι είναι αγαθό και τι κακό; Εμείς πιστεύουμε ότι κάθε τι που δίνεται από τον Θεό -ακόμη κι εκείνο που από ανθρώπινη όψη φαίνεται ως κακό- στην πραγματικότητα είναι ΑΓΑΘΟ, επειδή μόνο με ανακαινισμένο νου μπορούμε να εξηγούμε "τι είναι το θέλημα του Θεού το αγαθόν και ευάρεστον και τέλειον" (Ρωμ. 12/ιβ/2).
Είναι γεγονός ότι εμείς οι άνθρωποι εκτός από τα καλά και κακά διακρίνουμε και τα ευχάριστα και δυσάρεστα. Αλλά ποιος θα μας πει με βεβαιότητα σΆ αυτή τη ζωή αν όλα τα ευχάριστα είναι οπωσδήποτε καλά και όλα τα δυσάρεστα είναι οπωσδήποτε κακά;
Δεν είναι λίγες οι φορές που στην εκτίμηση του Θεού συμβαίνει μάλλον το δεύτερο. Ήδη στο χωρίο που προαναφέρθηκε είδαμε ότι "Όστις εύρη την ζωήν αυτού, θέλει απολέσει αυτήν^ και όστις απολέση την ζωήν αυτού διΆ εμέ, θέλει ευρεί αυτήν" (Ματθ. 10/ι/34,39). Ο λόγος αυτός του Κυρίου δεν στέκεται με καμιά ανθρώπινη λογική κι αυτό είναι δικαιολογημένο επειδή ο άνθρωπος μπορεί να βλέπει και να εκτιμά μόνο με βάση τα βλεπόμενα. Αλλά ο Θεός -με τη χάρη του και ο πιστός- βλέποντας τα μη βλεπόμενα, μπορεί να συγκρίνει τα προσωρινά πράγματα με τα αιώνια, τα υλικά με τα πνευματικά, και έτσι να προτιμήσει τα δεύτερα!
Με τον τρόπο αυτό σκεπτόμενοι, λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Χριστός υπονοούσε πως την τύφλωση αυτού του άνδρα την είχε επιτρέψει ο Θεός ώστε όταν θα θεραπευόταν από τον Χριστό, να γίνει αυτό που είπε ο Κύριος, δηλαδή "να φανερωθώσι τα έργα του Θεού εν αυτώ" (Ιωάν. 9/θ/3).
Αλλά ποιος θα αρνηθεί πως το ίδιο -και μάλλον ανώτερο- δεν θα γίνει όταν στο μέλλον ο Κύριος θα ευεργετήσει ΟΛΟΥΣ ΜΑΖΙ τους δοκιμασθέντες σΆ αυτή τη ζωή; Τότε που "οι οφθαλμοί των τυφλών θέλουσιν ανοιχθή και τα ώτα των κωφών θέλουσιν ακούσει. Τότε ο χωλός θέλει πηδά ως έλαφος και η γλώσσα του μογιλάλου θέλει ψάλλει" (Ησ. 35/λε/5-6).
Αλλά, δυστυχώς, πολλοί των σύγχρονων χριστιανών -και μάλιστα εκείνοι που πίνουν από δυτικές πηγές- είναι περισσότερο υλιστές από όσο το αντιλαμβάνονται ή είναι πρόθυμοι να ομολογήσουν. Ενδιαφέρονται περισσότερο για τα πρόσκαιρα και γήινα παρά για τα αιώνια και ουράνια? αγνοώντας και την προτροπή του Παύλου: "τα άνω ζητείτε" και το παράδειγμα του Μωυσή ο οποίος, "ως βλέπων τον αόρατον ενεκαρτέρησε", αλλά και του ίδιου του Χριστού, ο Οποίος "υπέρ της χαράς της προκειμένης εις αυτόν, υπέφερε σταυρόν, καταφρονήσας την αισχύνην" (Κολ. 3/γ/1, Εβρ. 11/ια/27, 12/ιβ/2).
