ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΥΧΙΚΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1998 -- Για τη γυναίκα - Η θέση της στην Αποστολική Εκκλησία (B)
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΥΧΙΚΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1998 --
02--ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1998 --
04--ΤΥΧΙΚΟΣ -ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 1999 --
Για τη γυναίκα - Η θέση της στην Αποστολική Εκκλησία (B)
ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1998
Για τη γυναίκα
"Άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς..."
ΣΑΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Πρόσφατα παρακολουθήσαμε δημόσια συζήτηση με θέμα τη γυναίκα και τη θέση της στη χριστιανική διακονία. Οι απόψεις που διατυπώθηκαν έγιναν αφορμή ν' αναρωτηθούμε σοβαρά, τόσο για την ποιότητα της ενημέρωσης όσο και για τους κινδύνους που εγκυμονεί η μονόπλευρη προβολή κάποιων θέσεων.
Πολλές άδικες κατηγορίες έχουν αποδοθεί στο Θεό για διάκριση σε βάρος των γυναικών, για δήθεν μισογυνισμό του Παύλου και για δειλία των συγγραφέων της Καινής Διαθήκης, που τάχα δεν "τόλμησαν" να θίξουν τα κακώς κείμενα της κοινωνίας τους, να "ελευθερώσουν" τις γυναίκες και να τους αποδώσουν τη θέση που τους ανήκει, "σε απόλυτη ισότητα με τον άντρα".
Κρίθηκε σκόπιμο, λοιπόν, να γίνει μια τετραπλή μελέτη με αντικείμενο τη θέση της γυναίκας στην Ιστορία, στις Αγίες Γραφές γενικά, στην Εκκλησία της αποστολικής εποχής και στην Εκκλησία σήμερα.
H κακή πληροφόρηση οδηγεί σε κακή διδασκαλία και πρακτικές, όπως είναι ο άδικος παραμερισμός των γυναικών από τη θρησκευτική ζωή σε πολλούς εκκλησιαστικούς χώρους κι η εκμετάλλευση των γυναικών στη βιομηχανία και άλλες εργασίες, σε βάρος του κύριου ρόλου τους ως συζύγων και μητέρων, αλλά και η προσπάθεια πολλών να ανατρέψουν τις γνήσιες βιβλικές αρχές για τη θέση των δύο φύλων μέσα στη ζωή και την εκκλησιαστική κοινότητα.
Το πλούσιο υλικό που συγκεντρώθηκε και η ανάλυσή του δεν είναι δυνατό να χωρέσουν στα πλαίσια ενός ή δύο άρθρων αυτού του περιοδικού. Όμως, σαν χρέος που οφείλουμε στις μητέρες, τις συζύγους, τις κόρες και τις αδελφές μας, που όλες τις αγαπούμε και σεβόμαστε εν Χριστώ "ως συγκληρονόμους της χάριτος της ζωής" (Α' Πέτρ. 3/γ/7), θα δημοσιευτούν οι κυριότερες διαπιστώσεις καθώς και τα συμπεράσματα που προέκυψαν.
Ακολουθεί το 1ο άρθρο.
Ακολουθεί το 2ο άρθρο.
………………………………………..
02--ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1998 --
1. Η θέση της γυναίκας στην αρχαία κοινωνία
Πολλά και διάφορα έχουν γραφτεί για τις γυναίκες στη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, άλλα από τα οποία εκθειάζουν το γυναικείο φύλλο και άλλα που μιλούν με τρόπο ταπεινωτικό και ανεπίτρεπτο. Γράφτηκαν ύμνοι συγκινητικοί αλλά και στίχοι προσβλητικοί και βλάσφημοι. Υπήρξαν περίοδοι δόξας, όμως και φαινόμενα καταπίεσης και εκμετάλλευσης.
Είναι αλήθεια ότι καθώς οι πολιτισμοί διαφέρουν μεταξύ τους, διαφέρουν και οι ρόλοι που αναθέτουν στο ένα ή το άλλο φύλο, και οι διάφορες εργασίες, κάποιες από τις οποίες σε μια κοινωνία μπορεί να θεωρούνται αντρικές ενώ σε άλλη γυναικείες. Η μόνη σταθερά για τον καθορισμό αυτών των ρόλων είναι το γεγονός ότι οι γυναίκες, απασχολημένες κατά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους με τη γέννηση και ανατροφή των παιδιών, ήταν υποχρεωμένες να μένουν κοντά στο χώρο της κατοικίας τους και, συνεπώς, να αναλαμβάνουν τα καθήκοντα που μπορούσαν να εκτελέσουν χωρίς να εγκαταλείπουν την κύρια αποστολή τους.
Η θέση του γυναικείου φύλου αποτέλεσε σημείο αντιλεγόμενο, καθώς οι διάφοροι συγγραφείς έγραψαν επηρεασμένοι από ιδεολογικά ρεύματα, παρουσιάζοντας συχνά όχι την αληθινή εικόνα αλλά εκείνο που εξυπηρετούσε τους σκοπούς που καθένας από αυτούς υπηρετούσε. Kάτω από την επίδραση της εξελικτικής θεωρίας του Δαρβίνου, για παράδειγμα, υποστηρίχτηκε ότι το αρχικό καθεστώς στην αυγή της ανθρωπότητας ήταν η μητριαρχία. Με τον τρόπο αυτό θέλησαν να ανατρέψουν εκ βάθρων και ν' αποδείξουν αναξιόπιστη την ιστορία της Βίβλου. Γρήγορα όμως η ιδέα αυτή απορρίφθηκε από τους σύγχρονους ανθρωπολόγους ως στερούμενη παντελώς αποδείξεων. Ακόμη και γυναίκες συγγραφείς δεν ξέφυγαν τον πειρασμό, επειδή κι εκείνες από το μέρος τους, τις περισσότερες φορές έγραψαν στρατευμένες κάτω από διάφορες τάσεις της κοινωνίας, της πολιτικής ή της θρησκείας.
Κλασικό παράδειγμα αυτής της μονομερούς πληροφόρησης αποτελεί η άποψη που μέχρι πρόσφατα επικρατούσε, για τη θέση της γυναίκας στην αρχαιότητα. Επηρεασμένοι κυρίως από την εικόνα της ζωής στην Αθήνα της κλασικής περιόδου, οι περισσότεροι συγγραφείς γενίκευαν τα πράγματα και μιλούσαν για μια κατάσταση περίπου τραγική, όπου οι γυναίκες ήταν φυλακισμένες στα απομονωμένα γυναικεία διαμερίσματα των οικιών, ενώ οι άντρες περνούσαν τον καιρό τους αργόσχολοι, στην Αγορά, τα γυμναστήρια και τα λουτρά.
Όμως ήδη στην αρχαία Βαβυλώνα και στην Αίγυπτο οι γυναίκες είχαν σημαντική ανεξαρτησία και υψηλή θέση στην κοινωνία. Ο Κώδικας Νόμων του Χαμουραμπί (1795-1750 π.Χ.), για παράδειγμα, βαβυλωνιακό γραπτό μνημείο που έχει διασωθεί μέχρι σήμερα, περιέχει πάμπολλες προβλέψεις σχετικά με τις γυναίκες, το γάμο, την περιουσία τους, την ανατροφή και επιμέλεια των παιδιών, το διαζύγιο κ.λπ., που δείχνουν ότι ακόμη και σ' εκείνη την τόσο πρώιμη εποχή, και κάτω από ειδωλολατρικό καθεστώς, υπήρχε προστασία από κακομεταχείριση, εκμετάλλευση και άλλες καταχρήσεις. Οι γυναίκες μπορούσαν να ασκούν εμπόριο για λογαριασμό τους και να προσφέρουν υπηρεσίες ως δικαστές, προεστοί, μάρτυρες σε δικαστήρια και γραφείς. Στην Αίγυπτο τα πράγματα ήταν ακόμη καλύτερα και οι γυναίκες έγιναν συχνά άρχοντες του κράτους. Σε αρκετές περιπτώσεις, λοιπόν, τη θέση και τα δικαιώματα της αρχαίας γυναίκας θα τα ζήλευαν πολλές κοινωνίες του ευρωπαϊκού μεσαίωνα.
Κανείς δε μπορεί να λησμονήσει ότι στην ιστορία αναφέρονται σημαντικές γυναικείες μορφές, όπως η Φαραώ Χατσεπσούτ (18η δυναστεία), η Βαβυλωνία Σεμίραμις, η Ελληνίδα Κλυταιμνήστρα, η Ιουδαία Εσθήρ, η Κλεοπάτρα στην Αίγυπτο και πολλές άλλες, που όχι μόνο ανέβηκαν στα ύψιστα αξιώματα της εποχής τους, αλλά και έπαιξαν κύριο ρόλο στη διαμόρφωση της ιστορίας των τόπων και των λαών τους.
Στα Ομηρικά Έπη, στη Μινωική και στη Μυκηναϊκή εποχή, οι γυναίκες είναι σε πολύ καλή μοίρα. Αγαπούν την οικογένειά τους, συζητούν ελεύθερα μαζί με τους άντρες, επικρατεί η μονογαμία, ο γάμος είναι ιερός και αδιάλυτος, η γυναίκα μπορεί να διαλέξει τον άντρα της, οι συζυγικές σχέσεις βασίζονται σε αμοιβαία αγάπη και εκτίμηση και οι τρόποι συμπεριφοράς των συζύγων παρουσιάζονται απλοί, ευγενικοί και εγκάρδιοι. Η πολυτεκνία θεωρείται μεγάλο αγαθό και ευτυχία, ενώ η ατεκνία μεγάλη συμφορά και εκδήλωση θεϊκής τιμωρίας.
Το ίδιο και στην αρχαία Σπάρτη οι γυναίκες ήταν σχεδόν ίσες με τους άντρες, συγχρωτίζονταν ελεύθερα στο δημόσιο βίο και στους αθλητικούς αγώνες, παντρεύονταν τον άντρα που θα αγαπούσαν, και είχαν γνώμη στα πολιτικά και δημόσια πράγματα. Είναι άραγε τυχαίο ότι ήταν οι Σπαρτιάτισσες που έλεγαν στους άντρες τους το γνωστό "Ή ταν ή επί τας";
Αλλά η σύγχρονη αντίληψη για τη θέση της γυναίκας στην αρχαιότητα στηρίχτηκε περισσότερο στο καθεστώς της κλασικής Αθήνας, που οπωσδήποτε ήταν δυσμενέστερο για τη γυναίκα, αφού πολλά από τα ήθη είχαν διαφθαρεί, ιδιαίτερα μάλιστα σε ό,τι αφορούσε την ανώτερη κοινωνική τάξη.
Έχοντας, λοιπόν, την αρχαία Αθήνα ως υπόδειγμα, ως φαίνεται ήταν δύσκολο σε πολλούς να πιστέψουν πως τα πράγματα μπορούσαν να είναι καλύτερα σε άλλες κοινωνίες, και μάλιστα παλαιότερες από αυτήν.
Σήμερα ωστόσο πολλά έχουν αναθεωρηθεί από τους επιστήμονες και η αντίληψή τους είναι πλέον εντελώς διαφορετική, καθώς οι έρευνες ανατρέπουν συνεχώς την προηγούμενη άποψη ως εντελώς εξωπραγματική.
Όπως γράφει η ιστορικός M. Katz [1] τίποτα δεν είναι περισσότερο ανακριβές από την ιδέα της φυλακισμένης γυναίκας στην Αρχαία Ελλάδα. Αν και πολλές φιλολογικές πηγές προβάλλουν την αντίληψη ότι η Αθηναία γυναίκα ήταν λίγο παραπάνω από τους δούλους, οι έρευνες έχουν δείξει ότι ως έργα αντρών (όπως είναι σχεδόν όλες οι γραπτές αρχαίες πηγές) παρουσιάζουν μάλλον την αντρική άποψη και όχι απαραίτητα την αλήθεια.
Το να δημιουργούμε θεωρίες για τη ζωή της αρχαίας εποχής, στηριγμένοι μόνο σε φιλολογικές πηγές, λέει η Katz, μοιάζει σαν οι μελλοντικοί ιστορικοί να προσπαθούσαν να περιγράψουν τη ζωή της σημερινής νοικοκυράς με βάση την εικόνα που δίνουν τα διάφορα πορνοπεριοδικά ή οι κωμωδίες, κι αυτό δεν θα ήταν σωστό.
Το βιβλίο "The Cambridge Illustrated History of Ancient Greece" (Κεφ. 5 - Γυναίκα, Παιδιά και Άντρες), εξηγεί ότι η [αρχαία ελληνική] πόλη συχνά χαρακτηρίζεται σαν μια "αντρική λέσχη", επειδή οι γυναίκες δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα (...) Αυτή όμως η εικόνα δεν είναι εντελώς ακριβής. Αρχικά οι άντρες που είχαν το δικαίωμα του πολίτη ήταν μια ελάχιστη μειοψηφία του πληθυσμού σε όλες τις πόλεις-κράτη, περιλαμβανομένης της διασημότερης, της Αθήνας. (...) Κατά δεύτερο λόγο υπήρχαν άλλες περιοχές της αστικής και κοινωνικής ζωής στην αρχαία πόλη, πέρα από την πολιτική, όπου οι γυναίκες έπαιζαν σπουδαίο ρόλο. Τέτοιες ήταν, για παράδειγμα, η θρησκευτική και η οικονομική σφαίρα, όπως και οι διάφορες λειτουργίες της κοινωνίας στα πλαίσια των δήμων. Τελικά, η κοινωνική ιδέα που ήθελε τους άντρες στα κοινά και τις γυναίκες στο ιδιωτικό βασίλειο, δεν ήταν παρά ένα "ιδεώδες" που προβάλλεται μεν στη λογοτεχνία, όμως ποτέ δεν υπήρξε πραγματικά. Η ιδέα της φυλακισμένης στο γυναικωνίτη Αθηναίας, λέει η Katz, καλλιεργήθηκε το 19ο και το 18ο αιώνα μ.Χ., στην προσπάθεια ν' αντιμετωπιστεί η θέση της γυναίκας στην κοινωνία εκείνης της εποχής, κι η συγγραφέας προειδοποιεί για τον κίνδυνο που υπάρχει όταν κάποιος ψάχνει τις πηγές ελπίζοντας να βρει επιχειρήματα για να υποστηρίξει τις πολιτικές του θεωρίες.
Ανάλογες απόψεις υποστηρίζει και ο D. Harvey [2] υπογραμμίζοντας ότι η απομόνωση των γυναικών αφορούσε μόνο την πολύ υψηλή τάξη, ενώ η ζωή των γυναικών που ζούσαν στην πόλη ήταν διαφορετική από εκείνες που ζούσαν στο ύπαιθρο. Επιπλέον σημειώνει πόσο έχει παραγνωριστεί ο ρόλος των γυναικών στην αρχαία θρησκεία και προτρέπει τους ιστορικούς να αποφεύγουν την άγνοια που δημιουργείται από προκατειλημμένες πηγές.
Ο R. Garland [3], ένας άλλος ερευνητής, σημειώνει πως αντίθετα από την επικρατούσα μέχρι πρόσφατα θεωρία, ότι οι γυναίκες ζούσαν φυλακισμένες και δυστυχείς, δεν υπάρχει καμιά αρχαία απόδειξη ότι δυσανασχετούσαν για τη ζωή τους. Αναρίθμητες παραστάσεις με σκηνές τοκετού, γυναίκες με τα παιδιά τους και γυναίκες που θρηνούν στον τάφο του παιδιού τους, μαρτυρούν ότι οι Ελληνίδες αγαπούσαν πολύ τα παιδιά τους και ήταν περήφανες για το ρόλο τους ως σύζυγοι και μητέρες.
Μια άλλη ερευνήτρια, η S. Cole [4], υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να παραθεωρείται η συμβολή της γυναίκας στα κοινά αφού, φροντίζοντας εκείνη για το σπίτι, άφηνε στον άντρα της το περιθώριο να ασχολείται με τα πολιτικά πράγματα. Χωρίς η ίδια να έχει πολιτικά δικαιώματα, λέει η συγγραφέας, η Αθηναία μπορούσε να επηρεάζει τη δημοκρατία έμμεσα. Εξάλλου η δύναμη που ασκούσαν οι γυναίκες της αρχαίας Ελλάδας διαφαίνεται και από τους ρόλους που έχουν στις κλασικές κωμωδίες και τραγωδίες των Αριστοφάνη, Ευριπίδη, Αισχύλου, Σοφοκλή κ.λπ.
Υποστήριξαν, λοιπόν, πως οι γυναίκες ήταν θαμμένες στους γυναικωνίτες, όμως χιλιάδες ανάγλυφες παραστάσεις τις παρουσιάζουν δραστήριες, περιποιημένες και καλλιεργημένες, να συμμετέχουν και να απολαμβάνουν πλάι στους άντρες το βιοτικό επίπεδο που πρόσφερε η εποχή τους. Κάνουν λόγο για γυναίκες αμόρφωτες και ικανές μόνο για παιδοποιία, όμως βρίσκουμε γυναίκες μουσικούς, ποιήτριες, αγρότισσες, βιοτέχνες και εμπόρους.
Γυναίκα με στολίσματα και καθρέφτη. Εικόνα που δείχνει περιποίηση και αρχοντιά
Κόρη με εγχειρίδιο και μολύβι, αντικείμενα που μιλούν για την πνευματική της καλλιέργεια.
Για τις περισσότερες γυναίκες, όπως και για τους περισσότερους άντρες, ωστόσο, δεν ήταν δυνατό να ζει κανείς χωρίς να εργάζεται^ εκείνες λοιπόν που έμεναν στην ύπαιθρο συμμετείχαν στις αγροτικές εργασίες κι εκείνες που ζούσαν στην πόλη ασχολούντο με το μικρεμπόριο ή διατηρούσαν καταστήματα με τους συζύγους τους. Αν και το ιδανικό για εκείνη την κοινωνία απαιτούσε από τον άντρα να εργάζεται στους αγρούς, στην αγορά και στις δημόσιες υποθέσεις, ενώ η γυναίκα ύφαινε το μαλλί, έψηνε το ψωμί και φρόντιζε για το σπίτι, όμως τα καθήκοντα αυτά της άφηναν αρκετό ελεύθερο χρόνο.
Έτσι, οι περισσότερες γυναίκες συμμετείχαν στο εργατικό δυναμικό, όπως φαίνεται από πολυάριθμες επιγραφικές πηγές. Πολλά αντικείμενα κατασκευάζονταν σε οικιακά εργαστήρια για εμπορικούς σκοπούς και υπήρχαν γυναίκες που διατηρούσαν πανδοχεία ή έκαναν αγροτικές εργασίες κοντά στους άντρες τους. Επίσης δεν είναι ακριβής ο κανόνας σύμφωνα με τον οποίο οι γυναίκες δεν ήταν πρέπον να επισκέπτονται την Αγορά ούτε καν για τα ψώνια, που κανονικά τα έκαναν οι δούλοι. Ο Αριστοτέλης παραδέχεται πως ήταν αδύνατο να εμποδίσει κανείς "τις γυναίκες των φτωχών" να πηγαίνουν στην αγορά. Αλλά ποιες ήταν αυτές οι γυναίκες; Σύμφωνα με υπολογισμούς των ειδικών επιστημόνων [5], μόνο 4 στους 100 Αθηναίους ήταν ευκατάστατοι και από αυτούς μόνο 1 στους 100 ήταν αληθινά πλούσιος. Με άλλα λόγια "οι γυναίκες των φτωχών" αποτελούσαν την πλειοψηφία και συνεπώς δεν είναι άξιο απορίας ότι πολλές γυναίκες εργάζονταν μέσα και γύρω από την Αγορά, ασχολούμενες με το μικρεμπόριο τροφίμων ή αντικειμένων όπως αρώματα και κοσμήματα, διατηρούσαν ταβέρνες ή ύφαιναν μάλλινα. Επίσης είναι βεβαιωμένο ότι διατηρούσαν φιλίες μεταξύ τους και αντάλλασσαν επισκέψεις.
Αλλά και οι γυναίκες των πλουσίων οικογενειών είχαν καθήκον να επιβλέπουν και να κατευθύνουν τους δούλους και να φροντίζουν για τη σωστή τακτοποίηση των αγαθών και των πραγμάτων του σπιτιού. Όπως λέει ο Ισχόμαχος στο Σωκράτη στο έργο του Ξενοφώντα "Οικονομικός", σωστή γυναίκα είναι εκείνη που μπορεί να διευθύνει σωστά κάθε τι μέσα στο σπίτι της σαν συνεργάτης του άντρα της. "Ο πλούτος έρχεται στο σπίτι με τον κόπο του άντρα, οικονομείται δε σωστά με τη φροντίδα της γυναίκας", συμπεραίνει.
Και βέβαια υπήρχαν οι γυναίκες που υπηρετούσαν ως ιέρειες στους ναούς των διαφόρων θεών της αρχαιότητας. Ένας αριθμός τέτοιων ιερειών μνημονεύεται σε δημόσια έγγραφα, ενώ γίνεται λόγος για γυναίκες που επιλέγονταν στην Αθήνα από τις κοινωνικές τους ομάδες για να υπηρετήσουν ως επικεφαλής και υπεύθυνες ("άρχουσαι") στα Θεσμοφόρια, μαζί με τις ιέρειες της συγκεκριμένης λατρείας.
Μια επιδείνωση της κατάστασης παρουσιάστηκε στη ρωμαϊκή εποχή, όπου η γυναίκα έπρεπε να είναι σε πλήρη υποταγή στην εξουσία πρώτα του πατέρα ή του αδελφού και ύστερα του άντρα της, δεν είχε τη νομική ικανότητα να υπογράφει συμβόλαια ή διαθήκες ή να καταθέτει ως μάρτυρας στο δικαστήριο και να ασκεί δημόσιο λειτούργημα, γρήγορα όμως η κατάσταση βελτιώθηκε, η Ρωμαία οικοδέσποινα ήταν σεβαστή, και η ρωμαϊκή ιστορία παρουσιάζει πλήθος γυναικείων ονομάτων που διακρίθηκαν για την ευφυία τους αλλά και την ανάμιξή τους σε πολιτικές ραδιουργίες.
Είναι προφανές, λοιπόν, ότι αλλιώς έχουν τα πράγματα και όχι όπως κατάφεραν να μας επιβάλλουν οι διάφοροι "ενδιαφερόμενοι". Πολλές εξηγήσεις δίνονται για την επικράτηση της πλαστής εικόνας για τη θέση των γυναικών στην αρχαιότητα, κυριότερες από τις οποίες είναι αφενός μεν η προκατάληψη εναντίον του γυναικείου φύλου από τον κλήρο, στα χρόνια του μεσαίωνα, και αφετέρου η σκοπιμότητα των υποστηρικτών του γυναικείου κινήματος, που τους εξυπηρετούσε η εικόνα της καταπιεσμένης γυναίκας.
Στο επόμενο τεύχος θα γίνει λόγος για τη θέση της γυναίκας στις Άγιες Γραφές.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. "Ideology and the Status of Women in Ancient Greece
2. "Women in Ancient Greece
3. "Mother and Child in the Ancient World" History Today 26(1986)40-46.
4. "Women and Politics in Democratic Athens
5. "The Cambridge Illustrated History of Ancient Greece
…………………………………………..
03--ΤΥΧΙΚΟΣ- ΙΑΝΟΟΥΑΡΙΟΣ –ΦΕΒΡΟΥΑΤΙΟΣ -1999
θυγατέρες σας»
Για τη γυναίκα -
Η θέση της στην Αποστολική Εκκλησία (B)
Έχοντας δει πώς αντιμετωπίζονται οι γυναίκες στο βιβλίο Πράξεις των Αποστόλων --που κατά κάποιο τρόπο αποτελεί την ιστορία της εκκλησίας των αποστολικών χρόνων--, στο παρόν άρθρο εξετάζεται πώς παρουσιάζονται οι γυναίκες στις Επιστολές της Καινής Διαθήκης όπου επίσης, όπως θ' αποδειχθεί, η παρουσία των γυναικών δεν είναι διόλου αμελητέα.
Ι. ΣΤΙΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ
Το σύγχρονο φεμινιστικό κίνημα έχει κατηγορήσει αυστηρά την Αγία Γραφή, ιδιαίτερα μάλιστα τον Απόστολο Παύλο, για αρνητική στάση απέναντι στις γυναίκες. Με επιλεκτική χρήση ορισμένων μόνο φράσεων από τα γραπτά του, προσπάθησαν, και ως ένα σημείο το έχουν κατορθώσει, να περάσουν στον κόσμο και να συντηρούν μια εικόνα εντελώς πλαστή, που καμιά σχέση δεν έχει με την πραγματικότητα, όπως εύκολα θα αποδειχθεί στη συνέχεια.
Οπωσδήποτε είναι οξύμωρο να λέγονται αυτές οι ανοησίες, όταν ο ίδιος ο Παύλος κλείνοντας ένα έγγραφο τόσο σημαντικό όπως η Επιστολή προς Ρωμαίους, χαιρετίζει με τα καλύτερα λόγια και επαίνους ισάριθμες με τους άντρες γυναίκες. Αυτές είναι:
1. Φοίβη , που ήταν «διάκονος της εκκλησίας της εν Κεγχρεαίς» .
2. Πρίσκιλλα ή Πρίσκα , που μαζί με τον άντρα της Ακύλα, τους ονομάζει «συνεργούς μου εν Χριστώ Ιησού, (οίτινες υπέρ της ζωής μου υπέβαλον υπό την μάχαιραν τον τράχηλον αυτών^ τους οποίους ουχί εγώ μόνος ευχαριστώ, αλλά και πάσαι αι εκκλησίαι των εθνών)» .
3. Μαριάμ , «ήτις πολλά εκοπίασε δι' ημάς».
4. Ιουνία , (υπάρχει αμφιβολία αν το όνομα αυτό αφορά γυναίκα ή άντρα), που ήταν «συγγενής και συναιχμάλωτος» του Παύλου και «επίσημος μεταξύ των αποστόλων» , και οπαδοί τού Χριστού πριν από τον Παύλο.
5. Τρύφαινα και
6. Τρυφώσα , «αίτινες κοπιάζουσιν εν Κυρίω».
7. Περσίδα , «ήτις πολλά εκοπίασεν εν Κυρίω».
8. Μητέρα του Ρούφου , την οποία ο Παύλος ονομάζει «μητέρα αυτού και εμού».
9. Ιουλία και
10. Αδελφή του Νηρέα .
8. Μητέρα του Ρούφου , την οποία ο Παύλος ονομάζει «μητέρα αυτού και εμού».
9. Ιουλία και
10. Αδελφή του Νηρέα .
Επιπλέον, ο Παύλος δεν διστάζει στο κείμενο αυτό να τοποθετήσει την Πρίσκιλλα μπροστά από τον σύζυγό της Ακύλα! Στη γυναίκα αυτή ο Παύλος αναφέρεται και σε άλλες Επιστολές του (πρβλ. Α' Κορ. 16/ις/19 και Β' Τιμ. 4/δ/19, όπου και πάλι η γυναίκα αναφέρεται πριν από τον άντρα της).
Αλλά και έξω από αυτό τον κατάλογο, σε άλλες του Επιστολές, ο Παύλος αναφέρεται ονομαστικά σε κάποιες γυναίκες τις οποίες μνημονεύει με καλές πληροφορίες.
Έτσι, αμέσως μετά, ξεκινώντας την Α' Επιστολή προς Κορινθίους, ο Παύλος αναφέρεται σε μια άλλη γυναίκα, την Χλόη , η οποία αν και δεν αναφέρεται αλλού στις Γραφές, ωστόσο παρουσιάζεται ως αρχηγός οίκου, «εκ της οικογενείας της Χλόης» , γεγονός που την προβάλλει όχι μόνο ως γνωστή στους παραλήπτες της Επιστολής αλλά και ως επικεφαλής στην οικογένειά της.
Στην Επιστολή προς Φιλιππησίους (4/δ/3) αναφέρονται η Ευωδία και η Συντίχη , δυο γυναίκες για τις οποίες ο Παύλος παραδέχεται ότι «συνηγωνίσθησαν μετ' εμού εις το ευαγγέλιον» , επειδή όμως την εποχή εκείνη είχαν κάποια διαφωνία, τις παρακαλεί «να φρονώσι το αυτό εν Κυρίω» . Το πώς εργάστηκαν μαζί με τον Παύλο για το Ευαγγέλιο δεν το γνωρίζουμε, ωστόσο η αναφορά τους στην Επιστολή αυτή βεβαιώνει πως ήταν γνωστές στην εκκλησία των Φιλιππησίων όπου έχαιραν εκτίμησης, ίσως όμως και είχαν κάποια ξεχωριστή επιρροή.
Στην Β' Επιστολή προς Τιμόθεον (1/α/5) αναφέρονται η μητέρα του Ευνίκη και η γιαγιά του Λοϊδα , ως υπεύθυνες για την χριστιανική του διαπαιδαγώγηση. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πατέρας του Τιμόθεου ήταν εθνικός, για τον οποίο δεν έχουμε καμιά πληροφορία.
Στην Επιστολή προς Φιλήμονα αναφέρεται «Απφία η αγαπητή» , που μάλλον είναι η σύζυγος του παραλήπτη της Επιστολής, και μαζί με τον άντρα της και τον γιο τους Άρχιππο υπηρετούν την κατ' οίκον τους εκκλησία.
Ο Παύλος επίσης αναφέρει τις συζύγους των άλλων Αποστόλων , σημειώνοντας μάλιστα ότι τους συνόδευαν στα ταξίδια τους (Α' Κορ. 9/θ/5), και τέλος αναφέρεται με τυπολογική σημασία στην δούλη του Αβραάμ Άγαρ (Γαλ. 4/δ/24), η δε Επιστολή προς Εβραίους, στο κεφάλαιο 11/ια, που ονομάστηκε "Ηρώο της Πίστεως" , σημειώνει με σεβασμό την πίστη της Σάρρας , της πόρνης Ραάβ και άγνωστο αριθμό γυναικών που με πίστη αξιώθηκαν να δουν την ανάσταση δικών τους ανθρώπων (εδ. 11,31,35).
Πέρα όμως από αυτές τις συγκεκριμένες αναφορές, ο Παύλος κάνει πολύ λόγο για ζητήματα που αφορούσαν ιδιαίτερα τις γυναίκες, όπως π.χ. ο γάμος, το διαζύγιο, οι διακονίες μέσα στην Εκκλησία, η διαπαιδαγώγηση των παιδιών, η τάξη και αντιμετώπιση προβλημάτων μέσα στην οικογένεια κ.λπ. Σε όλες αυτές τις περιοχές η άποψη του Παύλου είναι πάντοτε υπέρ των γυναικών, ιδιαίτερα μάλιστα αν λάβει κανείς υπόψη την εποχή που γράφτηκαν. Ο Παύλος δεν δείχνει καμία διάθεση να κολακεύσει το "ισχυρό φύλο", αλλά με κάθε τρόπο παρουσιάζεται να υποστηρίζει τις γυναίκες σε όλα τα θέματα. Είναι για τούτο άξιο απορίας πώς οι αντίπαλοι του Ευαγγελίου συγκράτησαν και προβάλλουν μόνο το «η γυνή να φοβήται τον άνδρα» , όχι όμως το «χρεωστούσιν οι άνδρες να αγαπώσι τας εαυτών γυναίκας ως τα εαυτών σώματα» (Εφ. 5/ε).
Τέλος, η προτροπή του Παύλου, «η γυνή ας μανθάνη εν ησυχία μετά πάσης υποταγής» (Α' Τιμ. 2/β/11), φανερώνει ότι η αποστολική εκκλησία ενδιαφερόταν για την χριστιανική εκπαίδευση και των γυναικών αδελφών.
Παράλληλα, όμως, ως αληθινός δούλος του Θεού, με απόλυτη ειλικρίνεια και χωρίς κανένα λόγο να προσφέρει ιδιαίτερες υπηρεσίες στο ένα ή το άλλο φύλο, παραδέχεται ότι οι γυναίκες, παρόμοια με τους άντρες, είναι το ίδιο επιρρεπείς στην αμαρτία, και είναι ικανές να φτάσουν στα ίδια βάθη της ανομίας. Όταν ο λόγος του Θεού λέει πως «δεν υπάρχει δίκαιος ουδέ είς» , φανερό ότι δεν εξαιρούνται άντρες ή γυναίκες, διότι στην αμαρτία --ακόμη και στην πιο χονδροειδή-- επιδίδονται εξίσου γυναίκες και άντρες (Ρωμ. 1/α/26-27), γι' αυτό και είναι εξίσου άξιοι της ίδιας θεϊκής τιμωρίας.
Ούτε μπορεί να λησμονήσει την ιστορική πραγματικότητα, του πρωταγωνιστικού ρόλου της γυναίκας στην εδεμική παράβαση, στην οποία αναφέρεται δύο φορές, όπως και στις συνέπειες που ισχύουν έκτοτε (βλ. Β' Κορ. 11/ια/3, Α' Τιμ. 2/β/14), αν και τούτο δεν αρέσει σε ορισμένους κύκλους που επιχειρούν να παρουσιάσουν το θέμα ως άνευ σημασίας.
Αλλά στα πολλά που ο Παύλος έχει γράψει, σχετικά με το γυναικείο φύλο, υπάρχουν κάποια σημεία που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή, όπως π.χ. η περικοπή που αναφέρεται στο κάλυμμα των γυναικών και στο θέμα της προφητείας από τις γυναίκες. Για τα θέματα αυτά, πρώτα ο Θεός, θα γίνει λόγος ξεχωριστά στα επόμενα τεύχη.
Επίσης υπάρχει αδυναμία εκ μέρους των ερμηνευτών να εξηγήσουν ικανοποιητικά τι ακριβώς είχε στο νου του ο Παύλος όταν έγραφε: «εκ τούτων είναι εκείνοι οίτινες εισχωρούσιν εις τας οικίας, και αιχμαλωτίζουσι τα γυναικάρια τα πεφορτισμένα αμαρτίας, συρόμενα υπό διαφόρων επιθυμιών» (Β' Τιμ. 3/γ/6), αλλά τούτη η αδυναμία μας δεν δίνει δικαίωμα για έκφραση κρίσης σε βάρος του Παύλου. Το βέβαιο είναι ότι αυτά τα λόγια δεν έχουν γενική εφαρμογή, ιδιαίτερα μάλιστα όταν έρχονται σε καταφανή αντίθεση με τη γενική στάση του Απόστολου προς τις αδελφές της εποχής του, η οποία χαρακτηριζόταν από ιδιαίτερη λεπτότητα και φροντίδα.
ΙΙ. ΣΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ
Εκτός από τον Παύλο, στις γυναίκες αναφέρονται και οι απόστολοι Πέτρος και Ιωάννης,
Το γεγονός ότι ο Πέτρος αναφέρει το γυναικείο φύλο ως «σκεύος ασθενέστερον» , με κανένα τρόπο δεν είναι υποτιμητικό των γυναικών. Αντίθετα πρέπει να προσεχθεί όλο το συμφραζόμενο, το οποίο ζητάει από τους άντρες, «συνοικείτε με τας γυναίκας σας εν φρονήσει, αποδίδοντες τιμήν εις το γυναικείον γένος ως εις σκεύος ασθενέστερον» , και ευθύς αμέσως αναφέρεται στις γυναίκες «ως εις συγκληρονόμους της χάριτος της ζωής» (Α' Πέτρ. 3/γ/7). Αντίθετα από ό,τι θέλουν να παρουσιάσουν μερικοί, ο Απόστολος εδώ δεν κάνει λόγο για να μειώσει τις αδελφές, αλλά για να επιφορτίσει τους άντρες τους με το καθήκον της ιδιαίτερης προσοχής και φροντίδας για τις συζύγους τους και τις ανάγκες τους. Αυτό με κανένα τρόπο δεν αφορά τις πνευματικές υποθέσεις, όπου τα δικαιώματα των γυναικών είναι ίσα με εκείνα των συζύγων τους.
Από τη δική του πλευρά ο απόστολος Ιωάννης απευθύνει την Β' Επιστολή του «προς την εκλεκτήν Κυρίαν, και προς τα τέκνα αυτής, τους οποίους εγώ αγαπώ εν αληθεία^ και ουχί εγώ μόνος, αλλά και πάντες οι γνωρίσαντες την αλήθειαν» (1/α/1). Υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν ότι στο χωρίο αυτό υπάρχει συγκαλυμμένη αναφορά σε κάποια Εκκλησία. Αν όμως πρόκειται για υπαρκτό πρόσωπο, τότε η εκτίμηση που τρέφει γι' αυτήν και τα παιδιά της ο Ιωάννης, δύσκολα μπορεί να αποσιωπηθεί.
Πέρα από τα παραπάνω, θα ήταν παράλειψη αν δεν σημειωθεί ότι όλα τα αποστολικά κείμενα της Καινής Διαθήκης αντιμετωπίζουν το αμάρτημα της μοιχείας με ίση ευθύνη του άντρα και της γυναίκας. «Μοιχοί και μοιχαλίδες» αδιακρίτως προειδοποιούνται για την τιμωρία που μέλλουν να λάβουν από τον Θεό (Ιακ. 4/δ/4). Επίσης άντρες και γυναίκες καλούνται να αντιμετωπίσουν με τον ίδιο τρόπο την περίπτωση να έχουν άπιστους συζύγους.
Και στο βιβλίο της Αποκάλυψης υπάρχουν κάποιες αναφορές σε γυναίκες (πρβλ. 2/β/20, 12/ιβ/13, 14/ιδ/4 κ.λπ.), καθώς όμως πρόκειται για σύγγραμμα προφητικό, γεμάτο με αλληγορικές εικόνες, θεωρείται ξένο προς το σκοπό της παρούσας μελέτης και δεν γίνεται λόγο σ' αυτές.
Συνεχίζεται
……………………………………….
04--ΤΥΧΙΚΟΣ -ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 1999 --
Για τη γυναίκα - Η θέση της στην Αποστολική Εκκλησία (B)
"Θέλουσι προφητεύσει οι υιοί σας και αι θυγατέρες σας"
Για τη γυναίκα —
Η θέση της στην Αποστολική Εκκλησία (Γ)
Συνεχίζοντας τη μελέτη μας αντιμετωπίζουμε δύο ζητήματα που προκύπτουν μελετώντας τα γραπτά του Παύλου και τα οποία αφορούν: (α) Τη συμμετοχή ή μη των γυναικών στη λατρεία της εκκλησίας. (β) Το κάλυμμα που ζητάει ο Απόστολος από τις αδελφές της Κορίνθου, να φέρουν όταν προσεύχονται ή προφητεύουν. Μια πρώτη προσέγγιση ακολουθεί στη συνέχεια, με πρόθεση να επεκταθούμε στα επόμενα τεύχη.
Τα χωρία που κυρίως εμπλέκονται εδώ για μεν το πρώτο ζήτημα είναι τα Α' Κορ. 14/ιδ/34-35 και Α' Τιμ. 2/β/1-15, ενώ στο δεύτερο ζήτημα αναφέρονται τα Α' Κορ. 11/ια/1-16 αλλά και το Α' Τιμ. 2/β/9.
Σημειωτέο ότι αν και όλες αυτές οι περικοπές προέρχονται από την πένα του απόστολου Παύλου, εντούτοις παρουσιάζουν ένα σοβαρό πρόβλημα κατανόησης διότι, ενώ τα χωρία της πρώτης κατηγορίας δίνουν την εντύπωση ότι οι γυναίκες εμποδίζονται και δεν πρέπει να εκφράζουν λόγο μέσα στις συνάξεις της εκκλησίας, -και πάνω σ’ αυτά στηρίχτηκαν κάποιοι ώστε να απαγορεύσουν στις γυναίκες ακόμη και την προσευχή και την ψαλμωδία-, τα χωρία της άλλης ομάδας, από το 11/ια κεφάλαιο της Α' Κορινθίους, παρέχουν οδηγίες για το πώς ακριβώς πρέπει να είναι οι γυναίκες όταν προφητεύουν ή προσεύχονται, με άλλα λόγια όταν εκφέρουν λόγο.
Είναι αυτονόητο ότι ο άγιος και θεόπνευστος αυτός άνθρωπος του Θεού δεν ήταν δυνατό να γράφει άλλα στο ένα κεφάλαιο της Επιστολής του και τα ακριβώς αντίθετα σε άλλο σημείο της, ούτε βέβαια και σε άλλη του Επιστολή. Κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό να γίνει δεκτό για τη Βίβλο, που είναι ο λόγος του Θεού. Μπορούμε λοιπόν να καταλάβουμε ότι απέναντί μας έχουμε έδαφος δύσκολο, που χρειάζεται σοβαρότητα και προσοχή στην προσέγγιση και την εξέτασή του.
Για να προχωρήσει κάποιος με ασφάλεια στη μελέτη αυτών των περικοπών, είναι απαραίτητο να γνωρίσει την ακριβή σημασία των συγκεκριμένων λέξεων που ενδιαφέρουν στα κείμενα αυτά, ώστε οι απόψεις του να μην είναι αυθαίρετες, αλλά να στηρίζονται στην ακριβή κατανόηση των κειμένων. Τέτοιες λέξεις είναι: γυναίκα, άνδρας, εκκλησία, λαλώ, μανθάνω, διδάσκω, ερωτώ, αυθεντεύω, καταισχύνω, νόμος, προσευχή, προφητεία, αισχρόν, υποταγή, ησυχία, κεφαλή, κάλυμμα, κουρεύω, ξυρίζομαι, και άλλες.
Λόγω έλλειψης χώρου, στο παρόν άρθρο θα περιοριστούμε αναγκαστικά μόνο στις λέξεις προσευχή, προσεύχομαι, και προφητεία, προφητεύω, επειδή αναφέρονται εξίσου και χωρίς διάκριση στα δύο φύλα. Δυστυχώς, ακόμη και λέξεις όπως αυτές, τόσο συνηθισμένες στα ιερά κείμενα, είναι "άγνωστες" σε πολλούς, με αποτέλεσμα ο καθένας να οδηγείται σε διαφορετικά συμπεράσματα.
Η προσευχή
Η λέξη προσευχή είναι σύνθετη από την πρόθεση προς και το ουσιαστικό ευχή. Στην κυριολεξία σημαίνει απευθύνω ευχή [προς τον Θεό]. Σχετικές λέξεις είναι οι παράκλησις και δέησις.
Η προσευχή αποτελεί βασικό στοιχείο της πνευματικής/θρησκευτικής ζωής του ανθρώπου από την αρχή της ύπαρξής του. Βρίσκεται σε διάφορες μορφές σε όλες τις θρησκείες, ενώ μπορεί να λεχθεί πως ένα είδος "προσευχής" ήταν και όλες οι προσφορές και θυσίες που οι άνθρωποι ανέπεμπαν στον Ύψιστο (Γεν. 4/δ/3-4).
Πουθενά και ποτέ στις Άγιες Γραφές δεν υπάρχει για τις γυναίκες περιορισμός να προσεύχονται. Αντίθετα στην Παλαιά Διαθήκη βλέπουμε την Άννα, μητέρα του Σαμουήλ, ότι "προσηύχετο εις τον Κύριον (...) ηυχήθη ευχήν (...) εξηκολούθει προσευχομένη ενώπιον του Κυρίου (...) Και προσηυχήθη η Άννα" και μάλιστα αυτό έγινε μέσα στη Σκηνή του Μαρτυρίου και ενώπιον του ιερέα Ηλεί, ο οποίος «εκάθητο επί καθέδρας, πλησίον του παραστάτου της πύλης του ναού του Κυρίου» (Α' Σαμ. 1/α/10-12, 2/β/1).
Ο Σολομώντας κατά την αφιέρωση του Ναού της Ιερουσαλήμ παρακάλεσε τον Θεό, "πάσαν προσευχήν, πάσαν δέησιν γινομένην υπό παντός ανθρώπου, υπό παντός του λαού σου Ισραήλ (...) συ επάκουσον εκ του ουρανού" (Α' Βασ. 8/η/38-39). Σ’ αυτή την προσευχή ο Κύριος ανταποκρίθηκε θετικά και όταν φάνηκε τη νύχτα στον Σολομώντα, «είπε προς αυτόν, Ήκουσα της προσευχής σου και εξέλεξα τον τόπον τούτον εις εμαυτόν διά οίκον θυσίας (...) Τώρα οι οφθαλμοί μου θέλουσιν είσθαι ανεωγμένοι και τα ώτα μου προσεκτικά εις την προσευχήν την γινομένην εν τω τόπω τούτω» (Β' Χρον. 7/ζ/12-22).
Ενώ ο ίδιος Θεός δέχεται την προσευχή που γίνεται στο Ναό "υπό παντός ανθρώπου" (συνεπώς και από γυναίκες), δεν είναι περίεργο που υπάρχουν σήμερα θρησκευτικοί ηγέτες οι οποίοι απαγορεύουν στις γυναίκες να προσεύχονται στις εκκλησίες ...απλά και μόνο για να είναι συνεπείς σε ανθρώπινες παραδόσεις;
Στην Καινή Διαθήκη τα πράγματα είναι ακόμη πιο καθαρά, καθώς το Πνεύμα του Θεού όχι μόνο δεν αφήνει το ζήτημα ασυζήτητο, αλλά μάλιστα μνημονεύει ξεχωριστά το γυναικείο φύλο, δίνοντας μέσω του Παύλου συγκεκριμένες οδηγίες πώς πρέπει να είναι "πάσα γυνή προσευχομένη ή προφητεύουσα". Μάλιστα συνδέει την πρότασή του με το προηγούμενο χωρίο όπου γράφει: "Πας ανήρ προσευχόμενος ή προφητεύων", ώστε να φανεί πέρα από κάθε αμφιβολία ότι δεν υπάρχει καμιά διαφορά (Α' Κορ. 11/ια/5,4).
Η προφητεία
Η λέξη προφητεία προέρχεται από το ρήμα προφητεύω, που είναι σύνθετο, από την πρόθεση προ και το ρήμα φημί [=λέω]. Στην κυριολεξία σημαίνει μιλάω εκ μέρους ή για λογαριασμό κάποιου άλλου, κυρίως εκ μέρους του Θεού. Όμως η λέξη χρησιμοποιήθηκε επίσης και για ανθρώπους, όπως στην περίπτωση του Ααρών, που μιλούσε για λογαριασμό του αδελφού του Μωυσή, και για τον οποίο ο Κύριος είπε: «Σε κατέστησα θεόν εις τον Φαραώ^ και Ααρών ο αδελφός σου θέλει είσθαι προφήτης σου^ συ θέλεις λαλήσει πάντα όσα σε προστάζω^ ο δε Ααρών ο αδελφός σου θέλει λαλήσει προς τον Φαραώ» (Έξοδ. 7/ζ/1-2).
Από την παραπάνω περικοπή, μεταξύ πολλών άλλων, γίνεται σαφές ότι προφήτης δεν είναι μόνον εκείνος που λέει τα μέλλοντα, αφού ο Ααρών ποτέ δεν έκανε κάτι τέτοιο, αλλά μόνο μετέφερε τα λόγια που ο Θεός έστελνε μέσω του αδελφού του Μωυσή.
Όσον αφορά το γυναικείο φύλο προφήτισσες υπήρχαν και στην Παλαιά Διαθήκη όπως η Μαριάμ (Έξοδ. 15/ιε/20), η Δεβόρρα (Κριτ. 4/δ/4) και η Όλδα (Β' Βασ. 22/κβ/14), και στην Καινή Διαθήκη όπως η Άννα (Λουκ. 2/β/36), οι τέσσερις κόρες του Φίλιππου (Πράξ. 21/κα/9) και επίσης όσες έλαβαν αυτό το χάρισμα σε εκπλήρωση της προφητείας του Ιωήλ (Πράξ. 2/β/17).
Χωρίς να προχωρήσουμε εδώ σε παραπέρα σκέψεις, αρκούμαστε να υπογραμμίσουμε πως οτιδήποτε και αν σημαίνει το προσεύχομαι και το προφητεύω, και οτιδήποτε ισχύει γι’ αυτά, εφαρμόζεται εξίσου και στα δύο φύλα. Με άλλα λόγια, αν μπορεί να προσεύχεται ο άντρας, μπορεί να προσεύχεται και η γυναίκα. Αν μπορεί να προφητεύει ο άντρας, το ίδιο μπορεί να προφητεύει και η γυναίκα.
Βέβαια, αν και μπορούν να προσεύχονται όλοι ανεξαιρέτως οι άνθρωποι, το χάρισμα της προφητείας δίνεται από τον Θεό μόνο σε ορισμένους («Μη πάντες προφήται;» - Α' Κορ. 12/ιβ/29), αλλά αυτό δεν έχει να κάνει με τα φύλα.
Είναι σημαντικό να προσέξουμε, επιπλέον, ότι η προφητεία είναι ένα ξεχωριστό χάρισμα που δωρίζεται κατευθείαν από τον Θεό, ο οποίος «έδωκεν άλλους μεν αποστόλους, άλλους δε προφήτας» (Εφεσ. 4/δ/11) και ουδέποτε αναφέρεται ότι οι Απόστολοι ή κάποιος άλλος στην ιστορία "χειροτόνισε" προφήτες, όπως έκαναν π.χ. για τους πρεσβύτερους και διάκονους.
Από τα παραπάνω γίνονται αρχικά σαφή τα εξής:
(α) Σύμφωνα με τις Άγιες Γραφές δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο για τις γυναίκες, να προσεύχονται ή να προφητεύουν μέσα στην εκκλησία, όπως ακριβώς κάνουν και οι άνδρες αδελφοί τους.
(β) Το λειτούργημα της προφητείας έχει να κάνει πάντα με λόγο.
(Γ) Το χάρισμα της προφητείας δεν είναι υπόθεση ανθρώπινης οργάνωσης ή συστήματος, αλλά ενεργείται κατ’ ευθείαν από το Άγιο Πνεύμα που το χαρίζει «ιδία εκάστω καθώς βούλεται»(Α' Κορ. 12/ιβ/11).
Πώς όμως μπορεί να ταιριάξει το συμπέρασμα αυτό με τα άλλα χωρία, που μνημονεύσαμε στην εισαγωγή, τα οποία δίνουν την εντύπωση ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να έχουν φωνή μέσα στην εκκλησία; Σε αυτά και άλλα ερωτήματα θα προσπαθήσουμε ν’ απαντήσουμε στα επόμενα τεύχη.
………………………………………..
