Iδού έρχομαι ταχέως !!!
ΑΝΑΤΟΛΗ ΤΟΥ Τετάρτη, 21 Φεβρουαρίου 2013 (2)
01--ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΑΜΒΑΣ ;ΑΜΗΝ
ΒΑΜΒΑΣ-1 Νεόφυτος. Επιφανέστατος κληρικός του Γένους. Εγεννηθη εις την Χίο το1770. απέθανε εις τας Αθήνας το1885. καλείτο κατά κόσμο Νικόλαος και ως μοναχός επωνομάσθει νεόφυτος. Τα πρώτα γράμματα εδιδάχθει εις την Χίον κατόπιν (1785) σπούδασε εις την Σίφνο υπό του Μισαήλ Πάτμιον, έπειτα1787εις την Πάτμον υπό των περιώνυμον Δανιήλ Κεραμέα μεθ’ επανελθόν εις Χίον έγινε μαθητής του εξόχου διδασκάλου Δωροθέου Πρώιου διδάσκοντος Ελληνικά και Μαθηματικά. Ο Βάμβας ακολούθησε τον Πρώιον προσληφθέντα διδασκάλου των τέκνων του διερμηνέως του οθωμανικού στόλου Κωνσταντίνου Χαντζερή εις Κωνσταντινούπολη και κατόπιν εις Βλαχίαν όπου ο Νεόφυτος κέρδιζε τα προς το ζην δι ‘ ιδιωτικών παραδόσεων. Μετά την αποκεφάλιση του Χαντζερή επέστρεψε εις Κωνσταντινούπολη και κατόπιν και συνειργάσθη εις την σύνταξιν της «Κιβωτού» μεγάλου λεξικού της ελληνικής γλώσσης όπερ διήυθυνεν ο Πρώιος και αναγορεύεται μέλος της Πατριαρχικής Ακαδημίας το 1804.
ΑΝΑΤΟΛΗ ΤΟΥ Τετάρτη, 21 Φεβρουαρίου 2013 (2)
Το έτος αυτό απέρχεται εις Παρισίους ένθα γνωρίζεται με τον Αδαμάντιον Κοραήν όστις βοηθούμενος υπό του Βάμβα εις τας τυπογραφικάς διορθώσεις των έργων του υποστηρίζει αυτόν υλικώς και τον οδηγεί εις την μελέτη: «Δίδω εις τον Βάμβαν-γράφει ο Κοραής - 50φρ.το μήνα δις του μηνός τον καλώ εις γεύμα υπάγομεν εις θέατρον. Κάμνει και θέματα εις την γλώσσαν ημών και έχει διορθωτήν εμέ». Εις Παρισίους παρακολουθεί τον φιλόσοφο Θυρότ, των Θυρότον του Κοραή.(τον οποίον ο Βάμβας έχει κυρίως οδηγόν εις τα φιλοσοφικά του συγγράμματα). Τον χημικόν Θενάρ και άλλους ιδία του κύκλου των φυσικών επιστημών εκδίδει δια συνδρομής των ομογενών την «ρητορικην» του(1813), επανεκδοθείσαν αργότερον δις (1841-1856).
ΑΝΑΤΟΛΗ ΤΟΥ Τετάρτη, 21 Φεβρουαρίου 2013 (2)
Εις την Χίον διδάσκων συνέγραψε και «στοιχεία φιλοσοφικής Ηθικής» εκδοθέντα το (1818) εις Βενετίαν και επανεκδομένα επανειλημμένως(1845-1853-1857,1860 ) χημεία αγγελθείσα μεν αλλά μη εκδοθείσαν και άλλα δημοσιευθέντα εις το ελληνικών περιοδικόν «Ερμής ο Λόγιος» της Βιέννης. Εις τοιούτο λαμπρότητας ανήγαγε την σχολή η οποία επέπρωτο συγκαταστραφή μετά της νήσου (1822), ώστε κατέστησε αυτήν μίαν των αρίστων των τότε χρόνων εις ην συνέρρεαν εκ’ όλης της Ελλάδος μαθηταί ο δε μετά ταύτα συνεργάτης του ανδρός Γεώργιος Σουρίας γράφει: (1855) περί της σχολής ταύτης:» τοσσαύτην την καθιδρύματι τάξιν και ευκοσμία… ώστε τον εισόντα ως εις σεμνό ιερόν θρησκευτικόν σέβας κατελάμβανε».
Συνεχίζεται. ΑΝΑΤΟΛΗ ΤΟΥ Τετάρτη, 21 Φεβρουαρίου 2013 (2)
02--Ποιος είναι ο βόμβας ( εγκυκλοπαίδεια «ΗΛΙΟΣ» )
Ο Βάμβας ήτο εκ των πρώτων Φιλικών και γνώριζε την προσεχή έκρηξη της Επαναστάσεως. Η πρώτη εμφάνισης εις Χίο του υδραίικου στόλου κατ’ Απρίλιο 1821υπό τον Τομπάζη ωφείλετο εις αυτόν, όπως εις αυτόν επίσης ωφείλετο η ορθή γνώμη προστασίας και εγκαίρου καταλήψεως του χρησίμου εις τον αγώνα συγκροτήματος των νήσων Χίου Λέσβου Ψαρών και Σάμου. Αλλ’ αι επιχειρήσεις διεξήχθησαν χωρίς την πρέπουσα προκατασκευή απέληξαν εις την καταστροφή της Χίου, μεθ’ ην ο Βάμβας κατέφυγε εις Ύδρα όπου μεσολάβησε μεταξύ λαού και των προυχόντων προτρέπων την εν ομνοία συμμετοχή εις τον αγώνα. Όταν τούτο απεφασίσθη ο Βάμβας κήρυξε από του άμβωνος το χαρμόσυνο άγγελμα δια διδαχής περί ομονοίας και ελευθερίας. Κατελθόν ο Δημήτριος Υψηλάντης εις την Ελλάδα προσλαμβάνει γραμματέα του εις την Πελοπόννησο τον Βάμβα «γεννώμενων αυτόπτη και συνακόλουθο του πλείστου μέρους των υπέρ της Ελλάδος αγώνων του Πρίγκηπος..
ΑΝΑΤΟΛΗ ΤΟΥ Τετάρτη, 21 Φεβρουαρίου 2013 (2)
Εκείθεν διαπερνιέται εις Κεφαλληνία όπου ιδρύει λύκειον και διδάσκει από το 1823 μέχρι το 1827 . γνήσιος μαθητής του Κοραή έχων επομένως αντίληψη της ενότητας της ελληνικής γλώσσας συλλέγει αν Κεφαλληνία λεξιλόγιο της εκεί λαλουμένης του οποίου ι άγνωστος είναι η τύχη. Εξ’ άλλου παρασκευάζει εν Κεφαλληνία β΄ έκδοση της «Γραμματικής» του (της αρχαίας Ελληνικής) εκδοθείσαν εις Βενετία το 1925 (και περί εις ανωτέρω). Το 1828 καλείται ως καθηγητής στην Κέρκυρα Ιονίου Ακαδημίας και έφορος του εκεί ιεροσπουδαστηρίου(=ιερατικής σχολής).ΑΝΑΤΟΛΗ ΤΟΥ Τετάρτη, 21 Φεβρουαρίου 2013 (2)
Στην Κέρκυρα εκτός της διδασκαλίας και των από άμβωνος διδαχών (των οποίων εξεδόθησαν μερικοί (τινές) ησχολήθι και εις την κατά τας αρχάς του Κοραή συγγραφήν «Συντακτικού» (εκδοθέντος το 1828και εις β΄ έκδοση το 1846 εν Αθήναις)της αρχαίας Ελληνικής «εις το οποίον προηγείται σύντομος θεωρεία των νοητικών δυνάμεων του ανθρώπου της μορφώσεως των ιδεών και της γραμματικής εις δε το τέλος προστέθηκαν εισαγωγικαί τινές ιδέα περί Ποιητικής».
03--Ποιος είναι ο βόμβας; ( εγκυκλοπαίδεια «ΗΛΙΟΣ» )
Μετά πέντε έτη (182888-ευδοκιμοτατης δράσεως εις την Κέρκυρα μεταβαίνει εις Σύρον κληθείς χάριν του ζητήματος του συνοικισμού των (μετά την καταστροφή)ανεστίων Χίων διότι «η παρουσία ανδρός σοφού και φιλοπάτριδος δύναται να συντείνει εις ευτυχεστέρα και εκπεραίωσι του σκοπουμένου». Προεδρεύει της επιτροπής προς συνοικισμό των Χίων, αναλαμβάνει την διεύθυνση των σχολείων της Σύρου και κατά παράκληση των εν Ερμουπόλης Χιών οργανώνει το πρώτον γυμνάσιο όπερ και διευθύνει από το 1833 μέχρι το 1836 εκδίδει το 1835 εν Ερμουπόλη «Γραμματική της αρχαίας και της σημερινής γλώσσης» (επανεκδοθείς το1844και το 1849)ΑΝΑΤΟΛΗ ΤΟΥ Τετάρτη, 21 Φεβρουαρίου 2013 (2)
Το δε 1836 δημοσιεύει το διάταγμα περί συνοικισμού των Χίων εις Πειραιά(το οποίον ευθύς εξ’ αρχής προέκρινε ως την καταλληλότερα προς τούτο πόλην ο Βάμβας) όπου μεταβαίνει και ο διδάσκαλος και ιδρύει εκεί νέον σχολείο. Σημειωτέον ότι δια νυκτός έφυγεν εκ Σύρου όπου τον Μάιο του 1836 εξερράγησαν ταραχαί εξεγερθέντος του λαού εναντίον των ιεραποστόλων (κυκλοφορούντων βιβλία κατά της τιμής των αγίων εικόνων και της αειπάρθενου της Θεοτόκου) και στραφέντος και εναντίον του βάμβα δια την μετά των ιεραποστόλων μεταφραστική συνεργασία περί της οποίας θα ομιλήσωμεν κατωτέρω.
Συνεχίζεται
04---Ποιος είναι ο βόμβας ( εγκυκλοπαίδεια «ΗΛΙΟΣ» )
Την 14ην Απριλίου 1837 διορίζεται καθηγητής της φιλοσοφίας εις το μόλις ιδρυθέν ελληνικό πανεπιστήμιον και διδάσκει μέχρι το 1854 οτε (24 Αυγούστου) Παραιτείται. Υπήρξεν ο πρώτος «σχολάρχης» (κοσμήτωρ) της Φιλοσοφικής Σχολής διετέλεσε πρύτανης του πανεπιστημιακού έτους 1844-1845 κατά δε πρώτο πανεπιστημιακός του λόγος εις το μνημόσυνο των Τριών Ιεραρχών(1842 αυτός υπήρξεν ο ρήτωρ αλλά και ο τελευταίος(1853) πανεπιστημιακός του λόγος εις το μνημόσυνο των Τριών Ιεραρχών εξεφωνήθη. Ως πανεπιστημιακός διδάσκαλος επανεξέδωσε τα γραμματικά του έργα εξέδωσε δε και «στοιχεία φιλοσοφίας» (1838, β΄ έκδοση 1856) επανεξέδωσε τα «στοιχεία ηθικής» εξέδωσε «σημειώσεις εις τους Δημοσθένους Ολυνθιακούς φιλιππικούς περί Στεφάνου τον περί παραπρεσβείας τον προς Λεπτύνει τον κατά Μειδίου και εις τον κατά Κτησιφώντος του Αισχύνου μετά προλεγομένων ιστορικών κτλ»(1849) «εγχειρίδιο της του ιερού άμβωνος ρητορικής» (1851)»της φυσικής θεολογίας και χριστιανικής ηθικής» εκδοθείσης μετά θάνατον εν Αλεξάνδρεια(1893) υπό Νεκταρίου κεφαλά και άλλα.
Συνεχίζεται
05---Ποιος είναι ο βόμβας ( εγκυκλοπαίδεια «ΗΛΙΟΣ» )
Από των χρόνων εν Σύρω διατριβής του ο ανήσυχος και εγκυκλοπαιδικότητος αλλά και υπό τινάς ωφελείας διακατεχόμενος Βάμβας παρακολουθεί ευμενώς καθ’ άλλωστε μαθητής του Κοραή και το ζήτημα της μεταφράσεως των Αγίων Γραφών τας οποίας εν μεταφράσει Άγγλοι και Αμερικανοί ιεραπόστολοι(ίδη από το τέλους του 1823 ή των αρχών του 1524 όρχησαν να διαδίδουν και στην Ελλάδα-πράγμα επικινδυνότατο και μάλιστα εις τόπον κατεστραμμένο διότι:
1)η Παλαιά Διαθήκη εν μεταφράσει όχι εκ της μεταφράσεως των εβδομήκοντα(Ο΄) ήτις είναι ανεγνωρισμένη η υπό της Εκκλησίας αλλ’ εκ του Εβραϊκού κειμένου η δε τοιαύτη μετάφρασης εγίνετο αφετηρία πλανών.
2) η καινή Διαθήκη εκδιδομένη εις μετάφραση και ασχολίαστος και της ερμηνείας αυτής αφιεμενης εις τους αναγινώσκοντας
εγίνοτο αφετηρία πλανών και συγχύσεως ως συνέβη εις τας προτεσταντικές χώρες και:
3)αι μεταφράσεις αύται και η καθόλου διδασκαλία των ιεραποστόλων βασιζόντων την πίστη μόνο της Γραφής και όχι επί της ιεράς παραδόσεως (αμφότερες ισοτίμους κατά την ορθόδοξων διδασκαλία) διασαλεύον την ισότητα της πίστεως.
Μετάσχει δε ο Βάμβας της μεταφραστικής ταύτης εργασίας και εξεδόθησαν εις παρέφρασαν όχι θεολογικώς γλωσσικώς και φιλολογικώς αδιάβλητος της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης πολλά βιβλία δαπάνες της εν Λονδίνο βιβλικής Εταιρίας (από το 1834και κατόπιν). Δι ο και ήλθεν εις δεινή έριν προς τον αποσχισθέντα της ελευθεριαζούσης Κοραηκής μερίδας και ηγέτη συντηρητικής παρατάξεως Κωνσταντίνο Οικονόμου ο οποίος ορθότερο και μακρύτερο βλέπων πράγματα από του ύψους της μεγίστης ελληνοχριστιανικής του παιδείας εκφοβείτο την μετάφραση και κατέκρινε αυτήν φρονών ότι ο ελληνικός λαός πρέπει δια λόγους εθνικούς και δια λόγους θρησκευτικούς να μείνει εις την πατροπαράδοτη γλώσσα των ιερών κειμένων διαφωτισμένων δια του κηρύγματος) δοθέντος ότι είναι ο μόνος λαός ο δυνάμενος λαός δυνάμενος να αναγινώσκει τα ιερά του βιβλία εις το πρωτότυπων αποφεύγων ούτω τα σφάλματα.
ΑΝΑΤΟΛΗ ΤΟΥ Τετάρτη, 21 Φεβρουαρίου 2013 (2)
Ή και τας δολιότητας των μεταφράσεων εξαιρεμένος υπό του εθνικού και από άποψη ορθοδόξου θρησκευτικού φρονήματος και αντιλαμβανόμενος την τρέχουσα θέσιν του εις την ιστορία του πολιτισμού. Πολλούς λιβέλους αντάλλαξαν οι δυο κληρικοί ιδία κατά τα έτη 1838και 1839 της επισήμου εκκλησίας κηρυχθείσα εναντίον τον Βάμβα όστις μετά τινά έτη στρέφεται και κατά των τέως φίλων του : του Θεόφιλου Καϊρη του οποίου κατακρίνει το έργον (1851) και του Θεόκλητου Φαρμακίδου τον οποίον κατακρίνει δια τας γνώμες του περί αυτοκέφαλου της εκκλησίας της Ελλάδος (1852).
06---Ποιος είναι ο βόμβας ( εγκυκλοπαίδεια «ΗΛΙΟΣ» )
Εθνικότατος ο μόνος Χίος( βόμβας)- μετά του αδελφού του Κωνσταντίνου και του ανιψιού του Ιωάννου- μετάσχων της επαναστάσεως του 1821 πιστός εις την ορθοδοξία (παρά τας εξ’ αγαθού συνειδητός αστοχίας) λόγιος ευρύτατης παιδείας συστηματοποιών εις πάμπολλα και ποικίλα έργα του καλώς τα εγνωσμένα διακεκριμένος ρήτωρ όπως μαρτυρούν πολυάριθμοι εκδεδυμένοι και ανέκδοτοι λόγοι του ακαταπόνητος διδάσκαλος και οργανωτής σχολείων εις εκ των θεμελιωτών της πανεπιστημιακής μας παιδείας άμετρος και άνισος ενίοτε εις την δράσιν του- υπήρξεν αναμφισβητήτως εκ των σπουδαιότατων ανδρών όσοι παρασκεύασαν την επανάστασιν εργάστηκαν κατ’ αυτήν και οργάνωσαν την απελευθερωθείσα Ελλάδα: «Του Έθνους η ωφέλεια και η δόξα - κατά παλαιόν βιογράφο του - ήτο το σταθερό σημείο εις ο ατενώς κατά πάντα τον βίον πρόσεχε και προς ταύτα πάσαν πράξιν απεύθυνε».
Αι τελευταίαι ημέραι του γηραιού διδασκάλου υπήρξαν όπως και όλος ο βίος του τεταραγμέναι. Την αφέλεια την κατά βάθος αγαθότητα και την όχι πάντοτε επίκαιρον ορμήν του Βάμβα εκμεταλλεύθηκαν τινές το 1854 και τον προέτρεψαν να αποκαλέσει δημόσια και ενυπογράφως ποδότες και μητρολόας τους μη συμμεριζόμενους και αποδοκιμάζοντας τα ευγενή μεν αλλ’ επιβλαβή και άφρονα κινήματα τα γινόμενα τότε εις την Θεσσαλίαν και την Ήπειρο. Ο Βάμβας δεν εβραδυνε να ανακαλύψει ότι ηπατήθει. Η δε εκ τούτου πικρία και λύπη κλόνισαν την υγεία του.. Η ηναγκάσθη να απομακρυνθεί του ενεργού βίου και τέλος απέθανε την 9ην Ιανουαρίου1855 και εκηδευθει την επομένη. Ο Μισαήλ Αποστολίδης και ο Στέφανος Κουμανούδης εξεφώνησαν τους επικήδειους .
-2) Ιωάννης: Χίος την καταγωγή γεννηθείς πιθανώς εις Κεφαλληνία περί το τέλους του 18ου αιώνος….. Κ.λ.π.
Ε. Π. Φωτιάδης
ΑΝΑΤΟΛΗ ΤΟΥ Τετάρτη, 21 Φεβρουαρίου 2013 (2)
..
